Pluimveehouders moeten het fijnstof dat hun bedrijven uitstoten binnen tien jaar met minstens de helft terugbrengen. Voor nieuwe pluimveestallen moet zelfs een reductie-eis van 70 procent gaan gelden. Deze maatregelen zijn noodzakelijk omdat recent onderzoek sterke aanwijzingen geeft dat de uitstoot van fijnstof effecten heeft op de gezondheid van omwonenden van pluimveebedrijven. Dat schrijven staatssecretaris Martijn van Dam van Economische Zaken en Sharon Dijksma van Infrastructuur en Milieu, mede namens staatssecretaris Van Rijn (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) in een brief aan de Tweede Kamer (zie bijlage).

Longontstekingen
Pluimveebedrijven stoten meer fijnstof uit dan alle andere veehouderijen in Nederland. Uit het vorig jaar verschenen onderzoek 'Veehouderij en Gezondheid Omwonenden' (VGO-onderzoek) en enkele andere onderzoeksrapporten blijkt dat de uitstoot van fijnstof omwonenden van veehouderijen gevoeliger maakt voor infecties.Het fijnstof dat pluimveebedrijven verspreiden schaadt de gezondheid van hun buren, stelden de onderzoekers vast. Die mensen hebben bijvoorbeeld vaker longontsteking dan mensen die ver van een boerderij wonen. Vooral in die delen van Gelderland, Oost-Brabant en Noord-Limburg waar veel pluimvee huist, groeien de zorgen van omwonenden. Bij omwonenden komen vaker longontstekingen voor. Ook kampen zij vaker met een verminderde longfunctie.

Maatregelen
Naar aanleiding van de rapporten heeft het kabinet samen met de pluimveesector een pakket aan maatregelen opgesteld om de luchtkwaliteit rond stallen te verbeteren. Afgelopen februari heeft de sector zich hier uit teruggetrokken. Gelet op het belang voor de volksgezondheid zet het kabinet nu zelf de uitwerking van het maatregelenpakket in gang. De besluitvorming over wettelijke maatregelen zal worden overgelaten aan het nieuwe kabinet.  

'De overheid heeft de verantwoordelijkheid de uit de onderzoeken geconstateerde gezondheidsrisico’s voor omwonenden van pluimveebedrijven zoveel mogelijk te beperken. Daarom neemt het kabinet maatregelen en werkt het een wettelijke verplichting uit om de uitstoot van fijnstof minimaal te halveren,' aldus staatssecretaris Van Dam.

Innovatie
Naast de reductie-eis voor de komende 10jaar komt het kabinet ook met maatregelen om de uitstoot van fijnstof door pluimveehouderijen op de korte termijn aan te pakken. Zo stelt Van Dam over de komende 4 jaar 1,6 miljoen euro beschikbaar voor het ontwikkelen van nieuwe innovatieve oplossingen die de uitstoot van fijnstof direct bij de bron, in de stal, vermindert.

Verder gaat staatssecretaris Dijksma knelpunten wegnemen om nieuwe reductietechnieken sneller erkend te krijgen. Zij past hiervoor de erkenningsprocedure aan. Ook wordt er een handreiking opgesteld voor provincies en gemeenten, om te gebruiken bij de beoordeling van aanvragen van bedrijven die willen uitbreiden of nieuwe bedrijven die zich willen vestigen.

Aanvulend onderzoek
Naar aanleiding van het VGO-onderzoek van vorig jaar heeft het kabinet opdracht gegeven voor aanvullend onderzoek over de relatie tussen veehouderij en gezondheid van omwonenden. Dit onderzoek is naar verwachting voor de zomer gereed. Ook zal de Gezondheidsraad voor het einde van dit jaar nader advies uitbrengen. 

Afdwingen
Van Dam en Dijksma hoopten de halvering eerder dit jaar met de boeren te kunnen afspreken, maar die zetten de hakken in het zand. De beide PvdA'ers treffen nu voorbereidingen om de maatregel af te dwingen, in de hoop dat een nieuw kabinet hun werk afmaakt, schrijven ze in hun brief aan de Tweede Kamer.

Vernieuwing
De staatssecretarissen zetten een reeks andere maatregelen al wel door. Zo trekt Van Dam over de komende vier jaar 1,6 miljoen euro uit om stallen te ontwikkelen waaruit minder fijnstof vrijkomt. Dijksma vergemakkelijkt de invoering van nieuwe technieken om fijnstofuitstoot tegen te gaan.