7 april 2009 - De Nederlandse regering, onder aanvoering van minister Cramer, is er in geslaagd de Europese Commissie aan zijn zijde te krijgen en de normen voor de luchtkwaliteit naar beneden bij te stellen. Daarmee krijgt Nederland de kans projecten uit te voeren (bijvoorbeeld in de wegenbouw) die leiden tot veel fijnstofproductie. Hoewel door de wetenschap steeds meer duidelijkheid geschapen wordt over schadelijke gevolgen van fijn stof (met name de kleinste deeltjes), schaart de Europese Commssie zich achter het Nederlandse "Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit" (NSL). Met dit programma - zo stelt de nederlandse regering - worden de overschrijdingen van de luchtkwaliteit op korte termijn aangepakt. Een sluitend pakket aan maatregelen zou vastgesteld zijn. Dat was voor de Europese Commissie reden om te besluiten dat Nederland meer tijd krijgt om aan de Europese luchtkwaliteitsnormen te voldoen. Met de bezwering dat alles beter wordt, krijgt "nederland" dus toestemming om de luchtkwaliteit nog verder achteruit te laten gaan. Terwijl er regio's in Nederland zijn - waaronder Noord-Limburg - waar het toch al slechter gesteld is met de luchtkwaliteit...

Cramer blij
Minister Jacqueline Cramer van Ruimte en Milieu (PvdA) is blij met de positieve uitspraak van de Europese Commissie. "Dit geeft aan dat de Commissie vertrouwen heeft in de aanpak die Nederland voorstaat. Het NSL is een ingrijpend plan met veel maatregelen waar het kabinet en de NSL-regio's veel geld in hebben gestoken. Met deze goedkeuring kunnen Rijk en regio's nu samen aan de slag om de luchtkwaliteitsproblemen op te lossen. Hiermee kunnen gezondheidsproblemen worden aangepakt en kan stagnatie van ruimtelijke ontwikkelingen worden voorkomen."

Uitstel
De Europese Commissie verleent Nederland uitstel - 'derogatie' - voor fijn stof (PM10) tot midden 2011 en voor stikstofdioxide (NO2) tot 1 januari 2015. Alleen voor de agglomeratie Heerlen/Kerkrade verleent de Commissie een korter uitstel voor NO2, tot 2013. Reden hiervoor is dat hier naar alle waarschijnlijkheid al in dat jaar geen overschrijdingen van de grenswaarde meer voorkomen, door de inzet van rijksmaatregelen en lokaal beleid. Het definitieve NSL zal op dit punt worden aangepast.

Nu de beslissing over het uitstel definitief is, kan het NSL naar verwachting nog voor de zomer van kracht worden. Het wachten is nu op de afronding van de parlementaire behandeling: behandeling in de Eerste Kamer en vervolgens de actualisatie van het NSL op basis van de inspraakreacties, Kamerbehandeling en de meest recente emissiegegevens.

Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL)
Het NSL is een pakket van ruimtelijke en infrastructurele projecten en maatregelen van Rijk en regio's die over een tijd de luchtkwaliteit zouden moeten verbeteren. Ook staan in het NSL financiële middelen van het Rijk voor de maatregelen die gemeenten en provincies nemen. Tenslotte bevat het NSL een onderzoeksysteem waarmee gevolgd kan worden of de maatregelen inderdaad het beoogde effect hebben. Belangrijkste effect van het programma is echter, dat Nederland nu nog niet hoeft te voldoen aan de - overigens nog aan te scherpen - normen, die in Europa eerder zijn aangesteld. Daarmee wordt gekozen voor "economie" (aanleg van gebouwen, wegen, bedrijven als het Nieuw Gemengd Bedrijf in Grubbenvorst, die veel fijn stof tot gevolg hebben en daardoor de luchtkwaliteit aantasten) boven "volksgezondheid".

Achtergrond
Het kabinet wil dat met het NSL alle luchtkwaliteitsknelpunten voor 2015 zijn opgelost. Zonder uitstel kunnen de recent vastgestelde Europese luchtkwaliteitsnormen niet op tijd worden gehaald. Dat geldt overigens voor de meeste Europese lidstaten. Daarom bevat de Europese Richtlijn de mogelijkheid uitstel aan te vragen. Eis hiervoor is dat een lidstaat via een integraal plan aantoont binnen de uitstelperiode wel aan de normen te kunnen voldoen. Nederland is het eerste land dat uitstel heeft aangevraagd en verkregen.