Het aantal antibioticumresistente bacteriën in de veehouderij blijft groeien als gevolg van toegenomen antibioticagebruik. Dat stelt het Centraal Veterinair Instituut (CVI) van Wageningen UR, die de bacteriën onderzocht samen met het RIVM, de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA), de Gezondheidsdienst voor Dieren en de Faculteit Diergeneeskunde in Utrecht.

Naast de opmars van MRSA, de zogeheten ziekenhuisbacterie die resistent is tegen meerdere soorten antibiotica, baart vooral de snelle toename van bacteriën die Extended Spectrum Beta-Lactamase produceren de onderzoekers zorgen. Deze ESBL’s, die vooral bij pluimvee voorkomen, zijn ongevoelig voor meerdere belangrijke antibiotica, waardoor de kans op herstel tijdens een infectie kleiner wordt. Deze bacteriën komen ook vaker voor bij de mens, bijvoorbeeld bij urineweginfecties en in ziekenhuizen.

Terwijl de MRSA-bacterie voornamelijk wordt overgedragen naar de mens via direct contact, loopt de overdracht van de ESBL’s naar de mens mogelijk ook via de voedselketen, vermoedt het onderzoeksteam onder leiding van prof. Dik Mevius van het CVI. Hun bevindingen staan in het rapport MARAN 2007 (Monitoring of Antimicrobial Resistance and Antibiotic Usage in Animals in the Netherlands).

De groeiende antibioticaresistentie van bacteriën is het gevolg van toegenomen antibioticagebruik. MARAN baseert zich daarbij op een LEI-publicatie uit februari (zie bijlage), waarin staat dat het gebruik van antibiotica op voorschrift van dierenartsen de afgelopen tien jaar bijna is verdubbeld.

LEI-onderzoeker ing. Nico Bondt: ‘Wellicht hebben de veehouders door de schaalvergroting onvoldoende tijd om naar individuele dieren te kijken, waardoor ziektes relatief laat worden opgemerkt. De cijfers in de zeugenhouderij wijzen daarop, want grote varkensbedrijven gebruiken gemiddeld drie keer zoveel antibiotica als kleine.’ Bij de vleeskuikenhouders blijkt een kwart van de bedrijven verantwoordelijk voor de helft van het gebruik. Bondt: ‘Sommige boeren gebruiken antibiotica waarschijnlijk voor de zekerheid, anderen alleen als het echt nodig is.’

Omdat de resistente bacteriën uit de veehouderij een serieuze bedreiging zijn voor de volksgezondheid, baart de voortdurende groei van het antibioticagebruik de overheid grote zorgen. Landbouwminister Gerda Verburg heeft een commissie ingesteld die met concrete doelstellingen moet komen voor vermindering.

(Bron: Resource, het weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum, 14-5-'09)