Wonen op korte afstand van bedrijven met intensieve veehouderij kan nadelige gevolgen voor de gezondheid hebben, vooral voor de luchtwegen. Mensen die in de buurt wonen van een intensieve veehouderij ademen buitenlucht in met een verhoogde concentratie fijnstof. Ook zijn in de buurt van pluimvee- en geitenbedrijven significant meer gevallen van longontsteking vastgesteld dan elders in het land. Harde cijfers over de veilige afstand tot een intensieve veehouderij zijn niet te geven. Megastallen lijken qua mogelijke schadelijke gevolgen niet of nauwelijks te verschillen van gangbare intensieve veehouderijen. Dat blijkt uit een rapport (zie bijlage) van het Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS) van de Universiteit Utrecht, het Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (NIVEL) en het RIVM. Het rapport is geschreven in opdracht van de ministeries van VWS (Minister Schippers) en EL&I (staatssecretaris Bleker).

Opmerkelijk genoeg komen astma, COPD, hooikoorts en infecties aan de bovenste luchtwegen in de omgeving van intensieve veehouderijen juist minder vaak voor dan elders. Wel worden bij mensen die al astma of COPD hebben, meer complicaties of infecties aan de bovenste luchtwegen gezien. Megastallen blijken qua mogelijk effect op de gezondheid niet of nauwelijks te verschillen van gangbare intensieve veehouderijen

Het rapport van het Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS) van de Universiteit Utrecht, het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (NIVEL) en het RIVM gaat over de mogelijke effecten van intensieve veehouderij op de gezondheid van omwonenden. In totaal zijn de gegevens van bijna 120.000 mensen in het onderzoeksgebied onderzocht. Het onderzoek van IRAS is het meest omvangrijke tot nu toe en gaat over de intensieve veehouderij in zijn geheel. Voor pluimveebedrijven is al eerder vastgesteld dat om aan de Europese normen voor fijnstof te voldoen, in sommige gebieden aanvullende maatregelen nodig zijn. Deze maatregelen worden genomen in het kader van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL).

Uit de metingen blijkt dat er in de fijnstof vooral bepaalde micro-organismen en endotoxinen (stoffen die voorkomen in de celwand van sommige bacteriën) zitten. Op dit moment is er geen kader om de gezondheidsrisico's van blootstelling aan verschillende micro-organismen afkomstig uit de veehouderij te beoordelen. Minister Schippers gaat de Gezondheidsraad vragen een beoordelingskader voor micro-organismen en endotoxinen afkomstig uit veehouderijen op te stellen en om te bekijken of het recent vastgestelde beleid voor fijnstof uit veehouderijen voldoende is om ook de risico's van micro-organismen en endotoxinen voor de gezondheid van omwonenden afdoende te beheersen.

Het persbericht van de onderzoekers over het rapport is hier te lezen.

De brief van de minister aan de Tweede Kamer over het onderzoek is te lezen in de bijlage.