In de raadsvergadering van 13 september stond de verkoop van grond aan het Nieuw Gemengd Bedrijf (NGB) geagendeerd. Het NGB wil 1,2 mljoen kippen, 35.000 varkens, een slachterij en een biovergistingsinstallatie vestigen op Landbouwontwikkelingsgebied (LOG) Witveldweg. Daarmee werd een volgende stap gezet in de "soap" rond het NGB, waarbij het College van B&W en de ondernemers er alles aan doen om dit megabedrijf in Horst aan de Maas te vestigen en de tegenstanders de wettelijke middelen gebruiken om dat tegen te houden.

De NGB-soap
De rollen in deze "soap" zijn inmddels bekend uit vorige afleveringen. Het CDA steunt B&W volledig en vindt het niet nodig in te gaan op de argumenten van de tegenstanders. Essentie (VVD) volgt in dit opzicht volledig haar CDA-partner, onanks het feit dat ze in haar verkiezingsprogramma heeft aangegeven, tegen megastallen te zijn. De PvdA/PK, die ook deel uit maakt van de coalitie, stelt feitelijk tegen de komst van et NGB te zijn, maar als het op stemmen aan komt, schaart zij zich onverwijld aan de kant van het college en stemt ze toch in met de komst van het NGB. D66 en de SP - samen de oppositie - hebben steeds de tegenstanders van de komst van het NGB gesteund en stemden tegen de voorstellen van B&W. D66 heeft haar rol tijdens de raadsvergadering overigens aangepast: "Wij zijn wel tegen, maar nu de coalitiepartijen steeds toch voor de komst van het NGB zijn, zullen wij dat ook maar zijn..." De tegenstanders, een groot deel van de Grubbenvorster bevolking en Behoud de Parel, zijn dus - wat hun tegenstem betreft - aangewezen op de raadsleden van de Socialistische Partij (SP).

"De toekomst van mijn kind"
In het begin van de raadsvergadering kregen tegenstanders van het NGB de gelegenheid om nog eens hun standpunt naar voren te brengen met betrekking tot de plannen om de grond te gaan verkopen aan het NGB. De voorzitter van Behoud de Parel, André Vollenberg hield een fel betoog, waarin hij wees op de risico's van de verkoop (zie bijlage). Indrukwekkend was het verhaal van Marieke Manders, zichtbaar in verwachting van een kind. In haar teospraak tot de raad ging ze in op de toekomst van haar kind, waarover de raad nu een besluit nam. Ze wees op de conclusies van een landelijk onderzoek naar de gezondheidseffecten van intensieve veehouderijbedrijven, die nadelig waren voor de ontwikkelingskansen van haar kind...

Grond als "stok achter de deur"
In een brief aan de gemeenteraad (zie eerder artikel) heeft Behoud de Parel gewezen op de woorden van Wethouder Litjens, die gezegd heeft dat de procedures voor het verlenen van vergunningen alvast gestart kunnen worden, want indien straks blijkt dat het NGB - bjvoorbeeld - nadelige gevolgen heeft voor de gezondheid van omwonenden, dan kan de raad nog altijd besluiten dat ze de grond niet willen verkopen. En dan kan het NGB niets... Door in te stemmen met de verkoop van de grond geeft de meerderheid van de raad het signaal af dat er maar een alternatief is: het NGB - onder voorwaarden (dat wel) - accepteren. Essentie (VVD) gaf in het debat in de raad aan dat in de verkoopactie een ontbindendende voorwaarde is opgenomen. Zou alsnog blijken dat er sprake is van negatieve gezondheidseffecten, dan kan de verkoop ongedaan worden gemaakt. "Dus hebben we nog steeds een stok achter de deur en kunnen we de grond rustig verkopen", aldus Essentie. Waar Essentie (VVD) aan voorbij gaat is dat de procedures in het kader van het verlenen van vergunningen nog maar net opgestart zijn en uit landelijk onderzoek inmiddels al gebleken is dat er wel degelijk negatieve gezondheidseffecten zijn.

"Wel tegen, maar niet tegen"
De PvdA/PK startte haar verhaal met haar opvatting dat zij tegen het NGB zou zijn, "maar de raad gaat daar niet over, daar gaat de markt over...", stelde PvdA/PK-fractievoorzitter Richard van der Weegen in het debat. Terwijl het de raad toch is die uiteindelijk de condities bepaald waaronder vestiging van - bjvoorbeeld - Intensieve veehouderijbedrijven in Horst aan de Maas toegestaan worden. Of niet! Net als coalitiegenoot Essentie stelde hij dat de grondverkoop terug gedraaid kan worden, als er sprake zou blijken te zijn van negatieve gezondheidseffecten door de komst van het NGB. Terecht stelde Van der Weegen de vraag of eisen gesteld konden worden aan het (preventief) gebruik van antibiotica door het NGB. Wethouder Litjens verwees meteen naar landelijke wetgeving op dit punt (die dus het ongebreidelde gebruik van antibiotica toestaat en inmiddels a eleid heeft tot antibiotica-resistente bacterién (MRSA bij varkens en ESBL bij kippen) en stelde dat de ondernemers van het NGB het op dit punt "nog beter willen gaan doen, dan de wetgeving voorschrijft". Welke garanties dat biedt en hoe op dit punt te handhaven kon de wethouder niet aangeven. Desalniettemin stelde de PvdA/PK-fractie zich tevreden met dit antwoord. Ook het feit dat het kippenbedrijf van het NGB op zo'n driehonderd meter afstand komt te liggen van een varkensbedrijf - terwijl het RIVM gewaarschuwd heeft dat die afstadn minimaal 1 tot 2 kilometer moet zijn, in verband met besmettingsrisico's - baarde de fractie van de PvdA/PK volgens woordvoerder Van der Weegen zorgen. Ook al, omdat in de inmiddels door de MER-commissie goedgekeurde MER hierover niets gezegd was. Wethouder Litjens beloofde de raad dat hij met een apart voorstel met betrekking tot de gezondheidsrisico's zou komen. En zou dan blijken dat er sprake is van onverantwoorde risico's, "dan gaan we niet door met het projectbesluit en dan is er dus ook geen sprake van grondverkoop". Dat stelde de PvdA/PK-fractie voldoende gerust.

Ook D66 - dat zich steeds tegenstander had getoond van de komst van het NGB - hield het naar eigen zeggen kort en gaf in het debat aan eigenlijk tegen het NGB te zijn. "Maar", zo stelde fractievoorzitter Henk Kemperman, "de meerderheid van de raad heeft inmiddels gekozen vóór het NGB en daarom stemmen wij nu ook in met dit voorstel".

Kritisch geluid
Door het afhaken van D66 en de tweeslachtige houding van de fractie van PvdA/PK bleef in de raad slechs het kritische geluid van de SP ten aanzien van de grondverkoop en het NGB hoorbaar. Michael van Rengs, fractievoorzitter, wees op het feit dat er inmiddels uit landelijk onderzoek gebleken was van negatieve gezondheidseffecten, dat B&W nog steeds de al lang geleden beloofde fijnstofmeting niet doorgevoerd had en wees op de problemen van het buitensporige antibioticagebruik in de intensieve veehouderij als gevolg van de schaalvergroting. Ook wees hij op de wirwar aan BV's, die betrokken waren bij de grondverkoop en vroeg zich af wie er straks - als het fout gaat - aansprakelijk gesteld kan worden. Tenslotte wees hij op de al eerder besproken terughoudendheid met betrekking tot de grondverkoop als "stok achter de deur", die nu weggegooid wordt. Van Rengs sloot aan bij de brief van Behoud de Parel en de inspraak van de voorzitter van Behoud de Parel, André Vollenberg, aan het begin van de raadsvergadering (zie bijlagen).

Spelregels
Het CDA stelde bij monde van fractievoorzitter Joosten dat inmiddels al heel wat stappen zijn gezet om het NGB naar Grubbenvorst te halen en er zouden nog vele stappen volgen. Hij was van mening dat het afsluiten van het koopcontract een logische stap was. Joosten stelde dat je "de spelregels niet moet aanpassen tijdens het spel". Hij vergat er bij te vertellen dat die "spelregels" door het CDA, samen met Essentie en PvdA/PK zijn opgesteld, ten faveure van de komst van het NGB....

Wethouder Litjens herhaalde in zijn reactie op de stellingen en vragen van de verschillende fracties, dat er al veel stappen gezet zijn en beschreef die stappen nog eens. Een gebiedsvisie was vastgesteld, op grond van het rapport van Blonk Milieuadvies, waaruit zou blijken dat het NGB duurzaam en innovatief zou zijn. Nu werd als vervolgstap het financieel kostenverhaal - door de grondverkoop - geborgd. En daarbij - hij wees er nog maar eens op - is in het contract een ontbindende voorwaarde opgenomen (artikel 2, lid 2 - zie bijlage) als "stok achter de deur". Wat betreft de kritiek die Behoud de Parel had opgenomen in haar brief aan de raad over de lacunes in de Milieueffectrapportage (MER - zie bijlage) wees Litjens diens verantwoordelijkheid op dit punt af. De MER was beoordeeld door een onafhankelijke commissie en daar had hij niets aan toe te voegen of op af te dingen. Wat betreft de vraagtekens van een van de insprekers - Marieke Manders - ten aanzien van de luchtwassers (hoe wordt gehandhaafd dat die wel altijd aangezet worden - of juist niet als gevolg van de hoge kosten of vanwege storingen?) stelde Litjens dat een en ander gecontroleerd zal worden door camera's (webcam).
Ook ging hij og eens in op het gebruik van antibiotica. Hij was er heilig van overtuigd dat "de markt" dit probleem wel zou oplossen. "Daar begint het!", aldus Litjens, zich van zijn beste neo-liberale kant tonend.

De absolute uitsmijter van Litjens was, dat als gevolg van alle aandacht die het NGB kreeg, de ontwikkelingen ter verbetering van de duurzaamheid van het NGB juist geremd werden. De ondernemers zouden het - uit angst dat alles nog verder vertraagd zou worden - niet in hun hoofd halen, hun oorspronkelijke plannen aan te passen om in te spelen op de nieuwste bevindingen op gebied van duurzaamheid en gezondheidseffecten. Daarmee onbedoeld de criticasters van het NGB alsnog in het gelijk stellend... De economie gaat uiteindelijk boven alle goede voornemens ten aanzien van de volksgezondheid en de duurzaamheid, die het bedrijf in den beginnen zo propageerde.

De gemeenteraadsvergadering van 13 september 2011 kunt u hier beluisteren.