Onlangs heeft de provincie een milieuvergunning verleent aan het Nieuw Gemengd Bedrijf. Behoud de Parel, vele omwonenden en Wakker Dier hebben beroep aangetekend tegen de vergunning voor de eerste 'gigastal' van Nederland in het Limburgse Grubbenvorst.

Het grootste veebedrijf in oprichting, wil 1.1 miljoen plofkippen en 35.000 varkens gaan houden op dieronvriendelijke en extreem intensieve wijze. Het bedrijf wordt meer dan 10 maal groter dan de grens waarboven van een megastal gesproken wordt. De plofkippen worden op lopende banden vetgemest die alleen nog elke 6 weken moeten worden afgedraaid naar de naastgelegen slachterij. Staatssecretaris Bleker noemde dergelijke grote stallen een exces, maar onderneemt niets tegen de bouw. Eerder ontstond al ophef nadat uit onderzoek van Wakker Dier was gebleken dat het bedrijf diverse subsidies met een totaal van €2.1 miljoen toegezegd had gekregen.

Procedurele fouten
In het beroepschrift van Behoud de Parel en de omwonenden (betreft twee verschillende bewonersgroepen - zie bijlagen) wordt aangegeven dat de provincie veel procedurele fouten heeft gemaakt. Zo wordt naar hun mening de onjuiste wetgeving toegepast. Sinds enkele jaren is een nieuwe wet (de WABO) van kracht, maar de provincie baseert zich nog op de oude (minder strenge) wetgeving. Ook heeft de provincie onzorgvuldig gereageerd op de zienswijzen. Op sommige belangrijke argumenten is helemaal niet gereageerd en de reactie op de zienswijzen is vrijwel onleesbaar. De provincie heeft grote lappen tekst geproduceerd, hanteert een onduidelijke indeling en door de vele verwijzingen raak je als lezer snel de weg kwijt. En wat die verwijzingen betreft merkt Behoud de Parel op, dat verwezen wordt naar rapoorten en onderzoeken, waarbij niet altijd duidelijk is waar die onderzoeken te vinden zijn of wat de inhoud er van is. Verder heeft de provincie de stukken niet ter inzage gelegd, terwijl dat wettelijk wel verplicht is.

Behoud de Parel en de omwonenden vragen zich af waarom de provincie twee aparte vergunningen afgeeft. Eén voor het varkensbedrijf en één voor het kippenbedrijf en de mestvergistingsinstallatie samen. Feitelijk - zo stelt de vereniging - gaat het om één bedrijf, het NGB, en zou als zodanig de milieuvergunning ook aan één bedrijf gegund moeten worden. Als de logica van de provincie gevolg zou worden, dan zouden minimaal drie vergunningen verleend moeten worden. Dan zou voor de mestvergistingsinstallatie ook een aparte vergunning verleend moeten worden.

In het beroepsschrift stellen de bezwaarmakers dat de Milieueffectrapportage al in 2010 is gepubliceerd. We zijn nu twee jaar verder en inmiddels hebben er binnen het Landbouw Oontwikkelings Gebied (LOG) Witveldweg veel veranderingen plaats gevonden. Er zijn bijvoorbeeld andere bedrijven (met milieueffecten) bij gekomen. Daar is in de milievergunning geen rekening mee gehouden. Tenslotte stellen de bezwaarmakers dat in de vergoeidng onvoldoende tegemoet gekomen wordt aan de vervuiling van het milieu; de uitstoot van fijnstof, ammoniak, stikstofdioxide en geur; de geluidsoverlast, de bodemvervuiling, de visuele hinder en 'last but not least' de gezondheidsrisico's.

Giga dierenleed
In haar beroepsschrift stelt Wakker Dier (zie bijlage) dat de dieren er in de geplande gigastal bekaaid vanaf komen. Supermarkten zullen het vlees zelfs weigeren vanwege de dieronvriendelijkheid. De varkens worden zo dieronvriendelijk gehouden dat het vlees uiteindelijk niet eens voldoet aan de minimale normen die veel supermarkten ondertussen stellen aan hun goedkoopste varkensvlees – 1 Beter Leven ster. Ook bij de kippen loopt de gigastal hopeloos achter bij de maatschappelijke wensen. De kippen zijn de bekende, ongezond snel groeiende plofkippen waarvan veel A-merken en de supermarkten al hebben aangegeven vanaf te willen. Ze zitten maximaal opeengestapeld: met circa 15 tot 20 kippen op een vierkante meter, en dat drie etages hoog op lopende banden. De moederdieren zullen zelfs nog in kooien worden gehouden, een situatie waar de politiek juist blijkens het recente verbod op de legbatterij, vanaf wil.

‘Bleker-grens’
Behoud de Parel en Wakker Dier zijn verontwaardigd dat de Provincie een vergunning heeft verleend en dat Staatssecretaris Bleker hier geen stokje voor heeft gestoken. Bleker sprak deze zomer nog het voornemen uit om stallen voor meer dan 10.000 varkens en 240.00 kippen te verbieden. Hij schoof het besluit hiertoe echter door naar een volgend kabinet. De gigastal wordt 7 tot 10 keer groter dan de ‘Bleker-grens’. Vorige week bleek nog uit cijfers van het CBS dat nu al 300 stallen boven de Bleker-grens zitten en dat dit aantal snel groeit.

Vergunning
De provincie Limburg heeft in augustus de vergunning voor het gigabedrijf verleend. De Raad van State zal waarschijnlijk in een half jaar tot een jaar beoordelen of de vergunning terecht verleend is. Eerder vernietigde de Raad van State al vele vergunningen voor uitbreidingen van veebedrijven. Regionale overheden blijken vaak te gretig vergunningen af te geven, in strijd met (milieu)wetgeving.

Meer dierenleed
Volgens Wakker Dier is het vee-industriecomplex extreem intensief. Kippen en varkens worden in etages opeengestapeld, de kuikens worden zelfs op lopende banden vetgemest. De vleeskuikenmoederdieren worden in kooien gehouden, terwijl in gangbare vleeskippenhouderijen de zgn. grondhuisvesting (vergelijkbaar met een scharrelstal) normaal is. Juist op het moment dat de legbatterij voor legkippen verboden wordt vanwege dierenwelzijn, is het onbegrijpelijk dat dit industriebedrijf investeert in dergelijke zeer ongebruikelijke kooien en dus verder dierenleed. In de kooien is de scharrelruimte een wassen neus, zijn de legnesten onvoldoende en kan het voor het welzijn noodzakelijke stofbaden alleen gestoord plaatsvinden.

De vleeskippen worden nog dichter dan gangbaar opeen gepropt, door middel van het ‘vroegtijdig uitladen’. De zeugen worden gehouden in ligboxen met centraal afsluitbare uitloop, een fraudegevoelig groepshuisvestingssysteem. Ook voor het overige wijkt het varkensdeel amper af van de wettelijk verplichte minimumnorm voor nieuwbouw in de vee-industrie.

Boeronvriendelijk
De gigastal dwarsboomt ook de door vrijwel iedereen noodzakelijk geachte omslag naar een diervriendelijkere en duurzamere landbouw. Zowel door de Commissie Van Doorn als in de Dialoog Megastallen werd onomwonden geconcludeerd dat grootschalige industriële onduurzame veehouderij geen toekomst heeft in Nederland. Het is maatschappelijk niet geaccepteerd en evengoed economisch niet rendabel met het oog op de toekomst. Landbouworganisaties onderschrijven deze visie. De aangevraagde gigastal past in het geheel niet in de breed gewenste ontwikkeling. Gezien de urgentie van de omslag op het gebied van dierenwelzijn, milieu en landbouwbelang, is de geplande gigastal ook een klap in het gezicht van de veehouders die wel een omslag willen maken. Energie moet juist gestoken worden in een diervriendelijkere veesector, in plaats van verdere industrialisering en verwijdering van de maatschappij. Een nieuwe schandpaal voor de veesector past daar niet in.