De gemeenteraad heeft op initiatief van de SP gesproken over natuurgebied Kaldenbroek bij Grubbenvorst. Aanleiding was het advies van het college van burgemeester en wethouders aan de provincie om Kaldenbroek niet de status 'zeer kwetsbaar' te geven.

De provincie Limburg heeft de afgelopen maanden bekeken op welke manier de diverse natuurgebieden in onze provincie moeten worden beschermd. Hiervoor zijn een aantal waarden voor geformuleerd. Natuurgebieden die de status 'zeer kwetsbaar' krijgen, zijn erg gevoelig voor de uitstoot van stoffen als ammoniak.

SP raadslid Thijs Coppus: ‘Een dergelijke status kan gevolgen hebben voor het nabijgelegen landbouwontwikkelingsgebied (LOG) Witveld. Op basis van deze status kunnen juridische procedures worden aangespannen om te voorkomen dat bedrijven die veel ammoniak uitstoten zich in het gebied vestigen. Met dit in het vooruitzicht heeft het college van burgemeester en wethouders de provincie verzocht om Kaldenbroek niet de zeer kwetsbare status te verlenen. Dit betekent dat de beschermde status van een natuurgebied naar beneden wordt bijgesteld ten gunste van nieuwe landbouwbedrijven binnen het LOG Witveld. En dit is absoluut geen goede zaak’

Wethouder Litjens gaf gisteren in het interpellatiedebat aan dat de ontwikkelingen in het LOG Witveld niet doorslaggevend zijn geweest voor het verzoek aan de provincie. Er wordt getwijfeld aan het oordeel van de provincie. Thijs Coppus: ‘De status 'zeer kwetsbaar' zou gezien de aanwezige planten en diersoorten niet passen bij Kaldenbroek. Met andere woorden, het natuurgebied is wel bijzonder, maar niet bijzonder genoeg. Kaldenbroek is een van de weinige natuurgebieden in onze gemeente die als 'zeer kwetsbaar' worden aangemerkt. Je zou hier als gemeente ook trots op kunnen zijn. En als je dan echt vindt dat het natuurgebied niet bijzonder genoeg is dan moet je alles in het werk stellen om het natuurgebied verder uit te breiden en zeldzame planten- en diersoorten terug te laten komen. Maar nu lijkt er sprake te zijn van het tegendeel: de status wordt eerder beschouwd als een last dan een lust. Het is overigens nog maar de vraag of Kaldenbroek echt zo gewoon is als wethouder Litjens doet voorkomen. Uit contacten met de milieufederatie blijkt dat deze organisatie Kaldenbroek als zeer waardevol beschouwt. Een andere status dan 'zeer kwetsbaar' zou voor deze organisatie onacceptabel zijn.’

Naast de SP maakt de PvdA en in mindere mate het CDA, zich zorgen over de status van Kaldenbroek. Het veranderen van de status van het gebied lijkt ook voor de PvdA niet aanvaardbaar. Het CDA pleitte er voor om het uiteindelijke besluit van de provincie op te volgen. Binnenkort zal de provincie een besluit nemen over het verzoek van het college van Horst aan de Maas.

Op 12 februari zal de gemeenteraad spreken over het landbouwontwikkelingsgebied aan de Witveldweg. Dan worden de kaders voor dit gebied vastgesteld.

In onderstaande kunt u de integrale tekst uit de notulen van de gemeenteraad van 22 januari 2008 lezen over het interpellatiedebat, op initiatief van de SP:

Verzoek tot een interpellatiedebat van de SP-fractie inzake de status van natuurgebied Kaldenbroek

de heer Coppus, T.H.C. (SP)
De heer Coppus (SP) licht het verzoek toe. In november heeft het college de provincie verzocht om het natuurgebied kaldenbroek in Grubbenvorst de status van ‘zeer kwetsbaar’ niet te verlenen. Mede aanleiding hiervoor zijn de ontwikkelingen in het nabijgelegen LOG Witveld. Op 13 februari zal de gemeenteraad spreken over het LOG Witveld. De SP vindt het van belang om voor het debat duidelijkheid te hebben over kaldenbroek en met name over de overwegingen van het college, vandaar het verzoek tot het interpellatiedebat.
Het verzoek van het college heeft de SP onaangenaam verrast. De afgelopen maanden heeft wethouder Litjens steeds gezegd dat alles nog openligt als het gaat om de invulling van het LOG Witveld. Ondanks het feit dat het NGB op sommige kaartjes al stond ingetekend en er ook in het milieubeleidsplan al gesproken wordt over het NGB, dat wethouder Litjens op de radio zegt dat het wel meevalt en de raad met verschillende publicaties van het college werd geconfronteerd, stelt het college nog steeds dat alles wat hem betreft nog openligt. Door nog voordat de raad een besluit heeft genomen over de kaders van het LOG Witveld geheel eigenstandig een zienswijze over kaldenbroek naar de provincie te sturen, laat het college wat de SP betreft, definitief blijken dat het ervan uitgaat dat er ook zeer grote bedrijven de ruimte zullen krijgen in LOG Witveld.
In het milieubeleidsplan en in de nota van het college wordt aangegeven dat als kaldenbroek de status ‘zeer kwetsbaar’ krijgt, het gevolg kan zijn dat LOG Witveld juridisch kan worden aangevochten. De vraag die dan opkomt bij de SP is hoe de raad de kaders vast kan stellen, want nog voordat de raad de kaders heeft vastgesteld gaat het college al aan de slag met het invullen van de eigen kaders. Nu blijkt dat de ontwikkeling van het LOG mogelijk gevolgen heeft voor de status van een natuurgebied als kaldenbroek, men had mogen verwachten dat het college was teruggekomen naar de gemeenteraad om te overleggen welke stappen er moeten worden gezet. De SP realiseert zich uiteraard dat het college de raad formeel niet om advies hoeft te vragen maar gezien het dossier en de onrust die er de afgelopen tijd is ontstaan, gaat het hier om een morele verplichting. De fractie vraagt waarom het college er niet voor heeft gekozen de bevolking en de gemeenteraad te betrekken bij dit verzoek aan de provincie.
De heer Coppus (SP) heeft ook nog opmerkingen over de gang van zaken over de publiciteit rondom het LOG. Hij heeft eerder aangegeven dat wethouder Litjens overal verschijnt om informatie te verstrekken over de plannen; dat is op zich een goede zaak. Als de SP kijkt naar de publicatie op de gemeentepagina in De Echo van afgelopen week dan vraagt de fractie zich af op welke manier de gemeente daarop insteekt. Op deze pagina wordt glashard beweerd dat er nog geen wetenschappelijk verband is gevonden tussen MRSA-besmetting bij varkenshouders en de grootte van een varkensbedrijf. Wat de SP betreft gaat dat erg ver. Vijftig artsen hebben hun zorgen geuit over mogelijk negatieve gevolgen van de grootschalige bedrijven voor de volksgezondheid. Een van de zaken die de artsen aansneden, is een toenemende kans op MRSA-besmetting.
de heer Beelen, M.A.P. (CDA)
De heer Beelen (CDA) vraagt in hoeverre dit te maken heeft met kaldenbroek.
de heer Coppus, T.H.C. (SP)
De heer Coppus (SP) zegt dat dit de punten waren die de SP in elk geval wilde aangeven: de vraag waarom het college de raad er niet bij heeft betrokken, de intentie van het college rondom het LOG Witveld en de opmerking over de publiciteit.
de heer Rooij, C.H.C. van (burgemeester)
de heer Litjens, L.T.H. (wethouder)
Wethouder Litjens zegt dat de SP gesuggereerd heeft dat het LOG de reden is voor hoe het college met het hele gebied wil omgaan. Het is andersom; hij zal dit zo meteen toelichten. Inderdaad ligt alles nog open, dat was zo en dat blijft ook nog zo. Pas als college en raad op 12 februari gediscussieerd hebben over de gebiedsvisie zullen zaken op- en aangepakt worden. De heer Coppus (SP) noemt een artikel dat in De Echo heeft gestaan. Dit artikel heeft het college van tevoren laten lezen door de heer Herrengrien, directeur van de GGD. Hij stond volledig achter de tekst. Rondom MRSA en fijnstof heeft het college ook formeel advies gevraagd bij de GGD; dit wordt bij het raadsvoorstel gevoegd.
de heer Rooij, C.H.C. van (burgemeester)
De voorzitter stelt dan meteen voor dat die discussie niet verder gevoerd wordt. Hij vraagt de wethouder verder te gaan met kaldenbroek.
de heer Litjens, L.T.H. (wethouder)
Wethouder Litjens stemt hiermee in. Op 1 mei 2007 is er in de Tweede Kamer een wijziging gekomen van de Wet ammoniak en veehouderij en in werking getreden. De essentie van die wet is dat er een inperking plaatsvindt van de te beschermen natuurgebieden. Het is een uitwerking van een motie van de Tweede Kamer, dat het zoneringsbeleid voor de bescherming van gebieden tegen ammoniak alleen zou gelden voor zeer kwetsbare natuurgebieden. Die gebieden zouden aangewezen worden door Provinciale Staten. De provincie heeft ná consultatie van de LLTB en Stichting Milieufederatie Limburg een ontwerpbesluit vastgesteld. Dit ontwerpbesluit lag ter inzage en de provincie heeft het ook algemeen bekendgemaakt. Als het college gaat kijken wie daarbij geraadpleegd moeten worden, dan blijkt dat er verplicht advies gevraagd moet worden met betrekking tot projecten waarvoor een MER-procedure speelt. Dat speelt in dit geval niet. Pas als een gebiedsvisie is vastgesteld en er vanuit de gebiedsvisie een bestemmingsplan wordt gemaakt, zal er een MER opgesteld moeten worden; dan zullen de dorpsraden daarover formeel worden geraadpleegd. Achteraf gezien, ook vanwege de commotie die dit teweeg heeft gebracht, ook de wijze waarop zaken naar buiten zijn gebracht en vaak behoorlijk uit hun verband zijn getrokken, was het coulant geweest om het gesprek aan te gaan gezien de gevoeligheden. Niet omdat het formeel nodig was.
Het gaat er hier om dat benoemd wordt wat het is. Als uit de onderbouwing blijkt dat het om een zeer kwetsbaar gebied gaat, dan wil het college ook dat het deze status krijgt. Omgekeerd is ook waar. In het ontwerpbesluit ontbrak in dit geval een deugdelijke onderbouwing, vandaar ook dat het college dit zag als een afwijzing van het door de provincie gekozen uitgangspunt. De reactie van het college is ingegeven door niet voldoende zorgvuldige voorbereiding en niet om initiatiefnemers op voorhand te bevrijden van een last. De inzet van de reactie is gericht op het voorkomen van onnodige confrontatie met overgewaardeerde of niet correcte waarden. Als het rood is moet men het rood noemen en niet groen. De wethouder geeft een toelichting op de kaart van het gebied LOG Witveld en omgeving die achter hem aan de wand is gestraald.
De zienswijze van het college zoals dit bij de provincie is ingediend, is een uitnodiging om helderheid te verschaffen over het gewicht van de ecologische waarden. Kunnen die argumenten niet gegeven worden, dan is het zuiver dat het gebied niet betiteld wordt als zeer kwetsbaar. Blijkt dat de provincie toch aanvullende argumenten heeft waaruit blijkt dat het zeer kwetsbaar is, dan is de wethouder zelf er ook voorstander van dat het zeer kwetsbaar wordt.
Wat houdt dat nu in? Verdwijnt kaldenbroek? Verdwijnt er natuur? Zijn er nieuwe initiatieven voorzien? Nee. Maar dat werd wel gesuggereerd in de diverse persuitingen. kaldenbroek is en blijft zoals het is. Het gaat sec over het label dat eraan hangt. Dat label is van belang omdat als het de status zeer kwetsbaar krijgt, het betekent dat bedrijven binnen 250 m van het gebied, geen vestigingsmogelijkheden krijgen voor bedrijven die ammoniak deponeren en uitbreiding van bestaande bedrijven is beperkt. De 250 m-cirkel raakt het LOG niet en daar waar hij het LOG raakt is er destijds al in de Reconstructiewet rekening mee gehouden dat er de instulping zit in het LOG (zoals op de kaart achter de wethouder is aangegeven). Echter, er zijn niet alleen beperkingen voor bedrijven binnen de 250 m. Als er bedrijven in het LOG komen en een grotere maat hebben dan de IPPC-norm dan zullen ze als er een zeer kwetsbaar gebied in de buurt ligt, een omgevingstoets moeten ondergaan. Op dat moment moeten deze bedrijven allerlei ammoniakreducerende investeringen doen. Bij de IPPC-norm lijkt het of het alleen om grote bedrijven gaat, maar het betreft ook de gewone familiebedrijven. Dus alle bedrijven in het LOG krijgen ermee te maken, niet alleen het Nieuw Gemengd Bedrijf. Op het moment dat het niet zeer kwetsbaar is, moet men er ook niet die status opleggen. Rood is rood, groen is groen.
de heer Weegen, R.M. van der (PvdA)
De heer Van der Weegen (PvdA) dankt de wethouder voor de toelichting. De provincie is voornemens om kaldenbroek als zeer kwetsbaar aan te wijzen. Het lijkt erop dat het college de motivatie te mager vindt en twijfels heeft bij die status. De heer Van der Weegen (PvdA) kent de brief aan de provincie niet en vraagt of er aan de provincie is gevraagd om die status eraf te halen of dat er is verzocht om de motivatie te verduidelijken. Dat maakt nogal een verschil voor de rest van de discussie. Als het gebied zeer kwetsbaar is, moet men dat respecteren. kaldenbroek kent aan jarenlange geschiedenis van beschermen. Al in de jaren zeventig werd geconstateerd dat het gebied een zeer grote natuurwaarde had. De resultaten van die inspanningen zijn nu zichtbaar en het aanwijzen van het gebied als zeer kwetsbaar zou de PvdA zien als een kroon op dat werk. De provincie heeft die gebieden na zorgvuldig overleg aangewezen. De heer Van der Weegen (PvdA) vraagt of het college twijfelt aan de deskundigheid van de provincie. Tevens vraagt hij of men er niet trots op moet zijn, dat het als een zeer kwetsbaar natuurgebied wordt aangewezen. Hij is het met de wethouder eens, dat de motivatie van de provincie duidelijk en zuiver moet zijn. De PvdA gaat ervan uit dat er bij de provincie een zorgvuldig proces aan vooraf is gegaan. De heer Van der Weegen (PvdA) vraagt of het college óók wil dat het gebied kaldenbroek en omgeving als zeer kwetsbaar aangewezen wordt. Alles bij elkaar vindt de PvdA het een verkeerd signaal in het kader van reconstructie, richting de gemeenschap van Grubbenvorst en voor de natuur. Wellicht is de brief genuanceerder dan uit de stukken blijkt. In de stukken ziet de PvdA wel degelijk een relatie tussen eventuele toekomstige problemen en het al dan niet handhaven van de status zeer kwetsbaar. Daar maakt de PvdA zich ook zorgen over. Op het punt van de informatievoorziening geeft de wethouder terecht aan dat er formele zaken zijn en zaken die wellicht handig zijn daar waar het gaat om communicatie en ook logisch zijn. De Limburger heeft er heel duidelijk over geschreven naar aanleiding van de dorpsraadvergadering. De wethouder weet hoe gevoelig het ligt; hij heeft hier zelf al iets over gezegd. De PvdA vindt het jammer dat de wethouder zegt dat het formeel niet hoeft, men mag zich niet verschuilen achter formele procedures.
de heer Joosten, E.J.F. (CDA)
De heer Joosten (CDA) zegt met betrekking tot de communicatie dat de wethouder al heeft aangegeven dat het een verzoek om nadere informatie aan de provincie was om te kijken wat de onderbouwing is voor het verhaal. Dat men daar formeel niet mee naar een dorpsraad of naar een raad hoeft zal ongetwijfeld kloppen. Het had ook handiger gekund in het kader van de gevoeligheid, dat heeft de wethouder ook al aangegeven.
Wat betreft de motivatie gelooft de heer Joosten (CDA) niet dat de mensen in Maastricht en bij de Milieufederatie zitten te slapen. Natuurlijk moet men trots zijn op het gebied kaldenbroek. Het heeft in het verleden een bepaalde status gehad, er gaat niets van af maar er wordt een andere status aan toegekend. De wethouder geeft aan dat het college de onderbouwing niet direct kan vinden, maar hij geeft ook aan dat als er redenen zijn om het gebied als zeer kwetsbaar aan te wijzen, dat dan een besluit is dat dan ook genomen moet worden. Hiermee moet dan rekening gehouden worden bij wat men verder doet in het gebied. Dat uitgangspunt moet men vasthouden. De PvdA vindt de uitleg van de wethouder over het proces prima, de communicatie had wellicht anders gekund. Het blijft een besluit van Provinciale Staten. Wordt het goed onderbouwd dat het zeer kwetsbaar moet zijn, dan wordt het dat. Als dat niet het geval is, moet men dat er ook niet opleggen.
de heer Litjens, L.T.H. (wethouder)
Wethouder Litjens zegt dat hij de brief aan de provincie niet helemaal scherp heeft. Wel weet hij dat er in het college voor de Kerst over is gediscussieerd en dat men de brief meer uitnodigend wilde maken. Dus niet opleggen dat de status eraf moet, maar meer uitnodigend om aan te geven waarom het wél zou kunnen. Hij durft nu niet direct te zeggen hoe het in de brief verwoord is. Hij heeft geen twijfel aan de deskundigheid, wel heeft het college behoefte aan een betere onderbouwing. Overigens moet men constateren dat er overal fouten gemaakt worden, zelfs bij de provincie. Hij vindt het zorgvuldig dat als men een deugdelijke onderbouwing mist, men deze alsnog vraagt. De wethouder heeft de intentie om het label op het gebied te plakken dat erop hoort. Als het zeer kwetsbaar is, moet het ook zeer kwetsbaar worden. Het behouden van waardevolle natuur wordt immers steeds moeilijker. Het college heeft ook de intentie om de parels die er zijn met betrekking tot natuur te behouden. Dat moet wel gebaseerd zijn op argumenten. De wethouder is het met de raad eens, dat het signaal richting dorp et cetera mogelijk niet optimaal is geweest. Daarbij moet hij zeggen dat er ook partijen zijn geweest, dat zijn geen partijen die hier in de zaal zitten, maar partijen die er ook belang bij hebben om bepaalde zaken op een bepaalde manier te etaleren, waardoor een klein vuurtje uitgroeide tot een heidebrand.

de heer Rooij, C.H.C. van (burgemeester)
De voorzitter gaat over naar de tweede termijn.
de heer Coppus, T.H.C. (SP)
De heer Coppus (SP) dankt de wethouder voor zijn uitgebreide antwoord. Er is gesproken over de communicatie. De heer Coppus (SP) denkt dat het duidelijk is dat er meer partijen eerder betrokken hadden moeten worden bij deze gevoelige zaak. Dat heeft ook te maken met het vertrouwen van de burgers in de politiek. Zeker als er moeilijke besluiten genomen moeten worden, betekent dat ook dat men de bevolking erbij moet betrekken.
de heer Litjens, L.T.H. (wethouder)
Wethouder Litjens merkt op dat hij vertrouwen heeft in iemand tenzij het tegendeel bewezen is. Dat is iets anders dan direct stelling te nemen in de zin van dat het college niet juist acteert. Dat doet de heer Coppus (SP) wel, ook op de eigen website neemt hij stelling zonder ooit hoor of wederhoor te hebben toegepast. Als men praat over vertrouwen in de politiek dan moet de heer Coppus (SP) daar ook zijn verantwoordelijkheid in nemen. De wijze waarop hij acteert en bij voorbaat conclusies die mogelijk niet kloppen de lucht in gooit, schaadt de politiek mogelijk ook.
de heer Coppus, T.H.C. (SP)
De heer Coppus (SP) antwoordt dat hij dat in zijn eerste termijn al heeft aangesneden. De SP heeft de aanvraag voor het interpellatiedebat gedaan op basis van het stuk van het college. Dat gaat met name om de status van kaldenbroek. Waarschijnlijk blijft kaldenbroek zoals het is, maar de SP constateert een aantal zaken. In het stuk geeft het college aan dat het niet zeker is van de status van kaldenbroek. De SP ziet in het stuk met name argumenten voor de veehouderij. Dat heeft de vraag opgeroepen waarom men dit eigenlijk doet. Gebeurt het omdat men echt een reële beoordeling over het natuurgebied wil of omdat men ziet dat er een plan in de buurt ligt? En op basis daarvan zegt men dat dat natuurgebied verkeerd uit kan komen. Op deze vraag heeft de wethouder antwoord gegeven. Ten tweede ziet men dat de provincie heeft aangegeven dat de status van kaldenbroek zeer kwetsbaar is. Daar kan men trots op zijn.
de heer Litjens, L.T.H. (wethouder)
Wethouder Litjens merkt op dat als de provincie zou aangegeven wat voor plannen ze heeft met Klavertje Vier, men dan ook van hem verwacht dat hij aan het gemeentelijk belang denkt. Hij vindt dat men positief kritisch naar elkaar moet zijn, ook naar andere overheden.
de heer Coppus, T.H.C. (SP)
De heer Coppus (SP) is het daarmee eens. Maar de SP neemt de insteek vanuit een natuurgebied. Als de provincie dat zegt, zelfs al heeft men daar zijn twijfels bij, dan kan men zich de vraag stellen hoe men ervoor kan zorgen dat het de status van zeer kwetsbaar natuurgebied krijgt. De SP heeft de indruk dat wat er nu is gebeurd, is dat de provincie kwam met het advies en het college wilde dat niet omdat het bepaalde gevolgen kan hebben. De SP zou het om willen draaien.
de heer Litjens, L.T.H. (wethouder)
Wethouder Litjens zegt dat de heer Coppus (SP) de rollen om gaat draaien. Het is suggestief wat hij beweert. Het gaat erom dat de provincie hierin bevoegd is en aan het college vraagt om een reactie.
de heer Coppus, T.H.C. (SP)
De heer Coppus (SP) vraagt aan de wethouder wat suggestief is.
de heer Litjens, L.T.H. (wethouder)
Wethouder Litjens zegt dat hij het nu niet scherp heeft.
de heer Coppus, T.H.C. (SP)
De heer Coppus (SP) zegt dat de SP constateert dat het stuk is geschreven richting het LOG.
de heer Litjens, L.T.H. (wethouder)
Wethouder Litjens is het hiermee niet eens. In het stuk is heel duidelijk aangegeven wat de hoofdreden is. Daarbij is aangegeven dat als het niet zeer kwetsbaar, of een andere oneigenlijke status krijgt, het tot een oneigenlijke last kan leiden voor ondernemers.
de heer Rooij, C.H.C. van (burgemeester)
De voorzitter constateert dat men in herhaling valt. Hij stelt voor dat de heer Coppus (SP) er een nieuw onderwerp bij neemt als hij nog wil reageren.
de heer Coppus, T.H.C. (SP)
De heer Coppus (SP) heeft nog opmerkingen over duurzaamheid. Er wordt uitgegaan van duurzame bedrijven in LOG Witveld. Men zou ook kunnen zeggen dat men die bedrijven zó duurzaam gaat maken, dat ze zelfs bij een zeer kwetsbaar gebied als kaldenbroek kunnen functioneren. Dat zou het uitgangspunt moeten zijn.
de heer Litjens, L.T.H. (wethouder)
Wethouder Litjens merkt op dat de heer Coppus (SP) nu over de gebiedsvisie spreekt.
de heer Coppus, T.H.C. (SP)
De heer Coppus (SP) heeft het over kaldenbroek. Hij denkt dat het duidelijk is hoe de zaken ervoor liggen en de SP hoopt dat de provincie met goede argumenten komt en dat kaldenbroek de status ‘zeer kwetsbaar’ krijgt.
de heer Weegen, R.M. van der (PvdA)
De heer Van der Weegen (PvdA) mist de brief aan de provincie in de discussie. Hij vraagt of hij hier op zeer korte termijn over kan beschikken. De brief had hier vanavond moeten liggen.
de heer Litjens, L.T.H. (wethouder)
Wethouder Litjens zegt toe dat de brief morgen of overmorgen wordt verzonden.
de heer Coppus, T.H.C. (SP)
De heer Coppus (SP) zegt dat het advies in het stuk is: " bij de provincie als inspraakreactie inbrengen om het geselecteerde gebied ten zuiden van de Horsterdijk als niet zeer kwetsbaar aan te wijzen" .
de heer Litjens, L.T.H. (wethouder)
Wethouder Litjens heeft zojuist al aangegeven dat er naar aanleiding van de stukken in het college een discussie is geweest. Vandaar dat de brief in een iets andere toon gezet moest worden. Het is correct dat de heer Van der Weegen de brief wil zien.
de heer Rooij, C.H.C. van (burgemeester)
De voorzitter sluit het interpellatiedebat