Behoud de Parel op Facebook.

U bent hier

Mensen die dicht in de buurt van een veehouderij wonen hebben meer luchtwegklachten, zoals hoesten en een piepende adem. De longfunctie van omwonenden in een gebied met veel koeien, kippen en varkens neemt namelijk met 2 tot 5 procent af. Ook komen er 10 procent meer longontstekingen voor in de omgeving van pluimvee.

Dit blijkt uit een driejarig onderzoek (PDF document, 3.4MB) van het RIVM, Universiteit Utrecht (IRAS), Wageningen UR en NIVEL waarover op de website van Nieuwsuur bericht wordt. 2500 omwonenden uit Noord-Brabant en Limburg hebben meegedaan aan het gezondheidsonderzoek. Ze stonden daarvoor bloed en neusslijm af en ook werden hun longen onderzocht.

Ammoniak en fijnstof

De verminderde longfunctie is vooral te zien bij mensen die binnen 1 kilometer wonen van vijftien of meer bedrijven. Het is volgens de onderzoekers het meest waarschijnlijk dat deze verandering veroorzaakt wordt door de blootstelling aan stoffen afkomstig uit de veehouderij.

"Naast de uitstoot van fijnstof, baart de ammoniakuitstoot in de landbouw ons veel zorgen", zegt onderzoeksleider Dick Heederik van het IRAS. "Op dagen met veel ammoniakuitstoot, bijvoorbeeld na het uitrijden van mest, hebben mensen ook een lagere longfunctie, blijkt uit ons onderzoek."

Veehouderij heeft effect op gezondheid omwonenden

De ammoniakuitstoot is niet alleen een probleem voor mensen die in de buurt van een veehouderij wonen. Ammoniak reageert in de lucht met stikstofdioxiden uit het verkeer en de industrie, waarbij stofdeeltjes worden gevormd die zich honderden kilometers verplaatsen. 

"Die stofdeeltjes verspreiden zich over het hele land, dus je kan de gezondheidseffecten eigenlijk overal verwachten, ook in steden", zegt Heederik.

Uit het onderzoek komt ook positief nieuws: astma en allergieën komen minder vaak voor bij mensen die in de buurt van veehouderijen wonen. Het was al bekend dat deze aandoeningen minder vaak optreden bij mensen die op een boerderij opgroeien, maar uit het onderzoek blijkt dat dit ook geldt voor mensen die in de omgeving wonen. 

Intensieve veehouderij past beter op de Tweede Maasvlakte.
Jos van de Sande, oud-GGD-arts

Vorige maand concludeerde de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) al in een rapport dat de invloed van de landbouw op de luchtverontreiniging is toegenomen. "In het rapport staat dat meer dan de helft van de vroegtijdige sterfte door luchtverontreiniging met de landbouw te maken heeft", zegt voormalig GGD-arts Jos van de Sande. 

Hij maakt zich sinds de uitbraak van de Q-koorts in 2007 ernstige zorgen over de toename van het aantal geiten, varkens, kippen en koeien. "De intensieve veehouderij hoort helemaal niet thuis in een gebied waar ook veel mensen wonen. Het past beter op de Tweede Maasvlakte."

Meer eisen

Onderzoeker Heederik ziet die intensivering ook. "De veehouderij wordt gezien als een landelijke activiteit, maar die is enorm gegroeid de afgelopen jaren. Het is een industriële activiteit in landelijk gebied geworden. Daar moeten meer eisen aan worden gesteld, net als aan de industrie." Hij denkt bijvoorbeeld aan verplaatsing van de veebedrijven of technologische maatregelen die de uitstoot van fijnstof en ammoniak beperken en zorgen voor een betere mestverwerking.

Behoud de Parel
Vereniging Behoud de Parel wijst al vele jaren op de negatieve gezondheidsaspecten die kleven aan de Intensieve veehouderij. Bij de start van een campagne tegen de komst van de gigastallen van het zogenaamde Nieuw Gemengd Bedrijf  (1,2 miljoen kippen, 35.000 varkens, slachterij, composteerderij en mestverwerkingsinstallatie) vertelde de Grubbenvorster Huisarts over de door haar vastgestelde relatie tussen de Intensieve veehouderij en bij haar patiënten voorkomende ziekten (lees hier haar toespraak). Samen met 49 artsen en specialisten bood zij een petitie aan aan het gemeentebestuur van Horst aan de Maas, om te wijzen op de schadelijke gevolgen van de Veeindustrie.

Behoud de Parel heeft sinds dien steeds gepleit voor een onderzoek naar de gezondheidseffecten van de IV op omwonenden. Ondanks de grote weerstand van de agrarische sector (de LLTB voorop) is dat onderzoek er uiteindelijk tóch gekomen. met het nu voorliggende resultaat als gevolg.

Woordvoerder Paul Geurts van Behoud de Parel vindt de uitslag van het onderzoek op zich niet zo verrassend. Veel van de nu naar voren komende conclusies zijn ook al naar voren gebracht in een tussentijdse rapportage van het RIVM. Geurts meent dat de verschillende overheden consequenties moeten trekken uit de resultaten van dit onderzoek. De gemeente Horst aan de Maas heeft steeds gezegd dat haar instemming met de bouw van de gigastallen alleen mogelijk zou zijn, indien er geen sprake is van negatieve gezondheidseffecten. Indien de gemeente consequent is en geloofwaardig wil blijven, dient ze met de initiatiefnemers in gesprek te gaan om te bespreken hoe nu verder. In ieder geval "gewoon" doorstomen" en de gezondheidseffecten negeren lijkt Geurts nu niet meer mogelijk! Tenslotte vraagt Geurts zich af, of de bevindingen van het RIVM ook nog invloed hebben op de uitspraak van de rechter in de rechtszaak die gisteren heeft plaats gevonden (lees hier het verslag van die rechtszitting).

LTO Nederland liet weten dat het onderzoek 'helderheid' geeft over de gezondheid van omwonenden van veehouderijen. "We hebben de komende jaren nog een serieuze opdracht liggen om de uitstoot van fijnstof te verminderen. En dat kan", zegt bestuurder Diergezondheid Toon van Hoof van LTO Nederland.

Milieudefensie vindt dat de overheid "de veestapel willens en wetens heeft laten groeien'' en de economie boven gezondheid stelt. "De melkveehouderij draagt voor 50 procent bij aan de uitstoot van ammoniak'', aldus Milieudefensie. "Om het klimaat en de gezondheid van mensen te beschermen is krimp van de veestapel nodig.''

Op 11 juli 2016 (komende maandag dus al) vindt er van 19.30 uur tot 21.00 uur een informatiebijeenkomst plaats in Baexem (Baexermerhof, Kerkstraat 1a), waarin het RIVM haar rapport zal presenteren en nader toelichten. Mensen die er naar toe willen moeten zich vóór 7 juli aanmelden bij secretariaatgezondheid@vrln.nl, met vermelding van telefoonnummer en het aantal personen. Overigens stond dit bericht op donderdag 7-7-'16 in het nieuwsblad van Horst aan de Maas (Hallo). De berichtgeving over de mogelijkheid tot aanmelding is dus wel erg krap gehouden....

Bekijk ook:

Projecten & onderwerpen: 
Behoud de Parel