01-03-2008 • Nog even had ik de hoop dat er misschien wel een meerderheid in zou zitten tegen de megastallen. Immers verschillende partijen hadden zich eerder uitgesproken tegen de varkensflats. Maar dat bleek in het debat in de Kamer op 28 februari een ijdele hoop. Mevrouw Snijder van de VVD bijvoorbeeld stelde, toen het erop aan kwam, dat ze bedoeld hadden tegen flats te zijn, dus tegen een hoog gebouw met veel verdiepingen vol varkens. Maar de VVD had dus niets tegen megabedrijven. Nee, integendeel ruim baan aan de concurrentie ook als dat tot deze schaalsprong leidt. Een zelfde verhaal van Koopmans van het CDA en Waalkens van de PvdA. Lokale vertegenwoordigers sputteren bijna overal tegen, maar de landelijke vertegenwoordigers geven groen licht voor de megastallen. Toen ik Koopmans confronteerde met een heel duidelijk “Nee tegen de megabedrijven” van de CDA afdeling Twenterland stelde hij duidelijk dat ze bij het CDA die lokale tegengeluiden “respecteren”…, maar ze gaan dus in de landelijke politiek gewoon verder met hun eigen lijn vóór de megabedrijven.

In een nuchtere analyse heb ik geprobeerd aan te tonen dat als we als wetgever niets doen en de vrije concurrentie haar gang laten gaan, dat dan de gezinsbedrijven het loodje zullen leggen en de hele intensieve veehouderij in een paar honderd megabedrijven geconcentreerd zal worden. Geen leuke boodschap maar naar mijn idee een vaststelling van een ontwikkeling als je er niets aan wil doen. En dat niets doen is precies wat ik de minister hier verwijt.

Een voordeel van het debat is dat er nu in ieder geval duidelijkheid is waar de partijen staan in dit debat: VVD, CDA, PVV en PvdA zijn zonder meer voor, GL PvdD en SP tegen, ChristenUnie en SGP zijn nog onduidelijk.

Voor de zaak in Grubbenvorst bracht het debat nog een duidelijk puntje aan het licht: Pvda‘er Waalkens vroeg of het rijk de gemeente Horst aan de Maas had bijgestaan in deze kwestie. Het antwoord van de minister was veelzeggend en tegelijk onthutsend: Er was niet om bijstand of advies gevraagd, dus hadden ze er zich niet mee bemoeid. Even te voren had minister Verburg nog hoog opgegeven van de mogelijkheid voor provincies en gemeenten om alle hulp te krijgen van het ministerie om de zaken in goede banen te leiden. De gemeentes kunnen alle mogelijke hulp en deskundigheid krijgen. Maar dan moeten ze er dus wel zelf om vragen. En als je dat als gemeente niet doet, dan blijft de minister met haar handen op de rug toekijken.

De regering staat er bij en kijkt er naar, was ook een van mijn conclusies en kritiekpunten in het debat. En door die houding gaat de concentratie steeds verder tot en nog een paar honderd bedrijven over zijn. Maar met de mond zegt deze CDA-minister dat ze zo voor het gezinsbedrijf is. In Horst aan de Maas ziet u dus wat dat waard is.

Hugo Polderman, Tweede kamerlid voor de SP