Hoe sterk is een vooroordeel? We werden uitgenodigd om in Vredepeel, Noord-Limburg, een paar megastallen te bezoeken. De dag was georganiseerd door het tijdschrift "Landwerk".

Zo was ik op slag verliefd op mijn collega van het landbouwblad Stal en Akker. Ze hadden nog meer titels, zei ze, zoals Veldpost en Veen en Gewas. Maar die waren voor andere delen van het land. In de winter gaat de frequentie van hun verschijnen omhoog. Dan hebben de boeren meer tijd om te lezen.

Ik onderdrukte romantische voorstellingen van lezende keuterboeren bij de kachel die ik met mijn collega zou interviewen en probeerde me weer op mijn vooroordeel te concentreren. De megastal. Is daar iets aardigs over te zeggen? Moeilijk. Zo’n megastal, dat is toch een gesloten, ammoniak en fijnstof uitstotende inrichting waar honderdduizenden dieren – kippen, varkens, koeien – onder dier-onterende omstandigheden worden vetgemest of uitgemolken voor de goedkoopst mogelijke menselijke consumptie? Ja dat is de visie van mensen zoals ik, die een koe of een varken herkennen aan de kleur van het gehakt in de schappen.

Goed. Nu zouden we de dieren in complete staat kunnen zien, in drie megastallen, een voor koeien, een voor kippen en een voor varkens. De varkensboer liet echter weten toch geen bezoek te kunnen ontvangen en de kippenboer kon – om hygiënische redenen – uitsluitend de buitenkant van zijn stallen laten zien. Zagen er netjes uit, kijk maar naar de foto. Van de binnenkant had hij na even aandringen een zelfgemaakte dvd – met excuus voor de povere opnamekwaliteit. Maar dat was wel precies zoals je het interieur van zulke stallen kent, schimmig, grofkorrelig gefilmd door een geheime camera, met bleek uitziende hennen in stalen kooien.

Uiteindelijk stonden we 1300 koeien te aaien, die gehuisvest waren in ligboxenstallen met open zijgevels (frisse lucht!) en die dagelijks drie keer een enorm 24-uurs-melkcarrousel in sloften om met 22 dieren tegelijk gemolken te worden. Hier hoorden we de boer zeggen dat koeien helemaal niet houden van buitenlopen in de zon of in de regen, de ligbox met matras is hun lust en hun leven, kijk maar eens hoeveel melk ze produceren. En ze worden via een chip in hun halsband 24 uur per dag in de gaten gehouden. Kom daar maar eens om in die kleine uitstervende gezinsbedrijven. Voor de landbouw is maar een toekomstweg mogelijk: alles moet mega.

Aan de A73 bij Grubbenvorst ligt die toekomst. Gepland is daar een megabedrijf met 1,2 miljoen kippen en 90.000 varkens en een eigen mest verwerkende bio-energiecentrale. Goed voor het milieu en er zijn minder diertransporten nodig.

De collega van Stal en Akker keek me aan. Zei te blijven geloven in kleine gezinsbedrijven. Ik beschouwde het als een aanzoek.

(Bron: Trouw, Wim Boevink, 27-9-'08)