Vuile lucht maakt mensen ziek, en longpatiënten merken dat als eerste. Sommigen van hen gaan er zelfs voor op de vlucht. Het Astma Fonds wil dat gezondheid voorop staat bij maatregelen tegen luchtvervuiling. Dat is niet het geval in het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL), waarover de Tweede Kamer woensdag debatteert.

Blootstelling aan vuile lucht veroorzaakt astma. Drie recente studies leveren daarvoor sterk bewijs (1). Dat luchtvervuiling leidt tot COPD (chronische bronchitis en longemfyseem) is al langer bekend (2). Door luchtvervuiling werden in 2006 1050 mensen met een longziekte met spoed in het ziekenhuis opgenomen en stierven 910 mensen met een longziekte (3). Door vuile lucht hebben mensen met een chronische longziekte meer klachten. Met als gevolg meer medicijngebruik en meer ziekenhuisopnames. Directeur Michael Rutgers van het Astma Fonds: “Voor een aantal chronische longpatiënten is de situatie in Nederland zo ernstig, dat zij hun omgeving ontvluchten: ze verhuizen naar een ‘schoner’ deel van Nederland of het buitenland.”

Norm is niet gezond
Met het NSL wil de Nederlandse regering uitstel krijgen voor het halen van Europese normen voor fijn stof en stikstofdioxide. Volgens het Astma Fonds staat gezondheidswinst niet voorop, het is een sluitpost. “Zo komt de gezondheid in het geding”, zegt Rutgers. “Vooral van kwetsbare groepen.” Het Astma Fonds wijst erop dat ook beneden de normen gezondheidsschade optreedt. Rekenmethoden- en aannames in het NSL vertekenen bovendien de werkelijkheid (4). “Zo lijkt het of de lucht schoner wordt, maar de praktijk is anders”, aldus Rutgers. Misschien worden de normen wel gehaald, maar de werkelijke vervuiling neemt niet af, of neemt zelfs toe. “Toch zijn voorgenomen maatregelen nu al geschrapt.”

Gezondheidseffect meten
Het Astma Fonds wil dat de regering de lucht niet schoon rekent, maar ervoor zorgt dat hij daadwerkelijk schoner wordt. En wel vanuit het belang van de volksgezondheid, niet alleen om een norm te halen. Het Astma Fonds wil dat, naast de norm, gezondheidseffecten leidend zijn in het NSL. Dit houdt in:
* intensieve en jaarlijkse monitoring van gezondheidseffecten van luchtvervuiling (bijvoorbeeld medicijngebruik, opnamen in ziekenhuizen of revalidatiecentra in binnen en buitenland en sterfte) en van gezondheidseffecten van maatregelen in het NSL
* hiervan een jaarlijkse transparante en inzichtelijke rapportage
* die dient als sturingsinstrument op het beleid en de maatregelen.

Noten in de tekst
1. M. Brauer, et al. Air pollution and development of asthma, allergy and infections in a birth cohort. Eur Respir J 2007; 29: 879-888 Morgenstern V, Zutavern A, Cyrys J, Brockow I, Koletzko S, Kramer U, et al. 2008. Atopic diseases, allergic sensitization, and exposure to traffic-related air pollution in children. Am J Respir Crit Care Med 177(12):1331-1337. Nordling E, Berglind N, Melen E, Emenius G, Hallberg J, Nyberg F, et al. 2008. Traffic-related air pollution and childhood respiratory symptoms, function and allergies. Epidemiology 19(3):401-408.

2. Singels, M., Klooster, J.P.G.N., Hoek. G. 2005. Luchtkwaliteit in Nederland: gezondheidseffecten en hun maatschappelijke kosten. Een beknopt overzicht van de stand van zaken in 2005. http://www.astmafonds.nl/downloads/eindrapport%20CE.pdf.

3. Bron: Milieu en Natuurcompendium

4. Van der Zee S en Woudenberg F. Stadslucht niet schoner geworden. Tijdschrift Lucht 2006:5;11-17. RIVM; Beijk R, Mooibroek D, Hoogerbrugge R. Jaaroverzicht Luchtkwaliteit 2003-2006. Rapportnr. 680704002. 2007. Harrison RM, Stedman J and Derwent D, New Directions: Why are PM10 concentrations in Europe not falling?, Atmospheric Environment 2008:42;603–606. European Environment Agency. 2007. Air Pollution in Europe 1990-2004 (http://reports.eea.europa.eu/eea_report_2007_2/en/Air_pollution_in_Europ...).