21 maart 2018: stem voor "gezondheid eerst!"

Wilt u de hier afgebeelde poster ontvangen om tijdens de verkiezingsperiode voor het raam te hangen? Stuur een email met uw adres naar Behoud de Parel met vermelding "poster" of download de poster (PDF) door te clicken op de afbeelding van de poster.

Onderzoek verkiezingsprogramma's
Een werkgroep van leden van Vereniging Behoud de Parel heeft een onderzoek gedaan naar de partijprogramma's van de partijen die mee doen aan de gemeenteraadsverkiezingen in Horst aan de Maas. De werkgroep bestond uit mensen die niet verbonden zijn aan een van de deelnemende politieke partijen. 

Naast bestudering van de verkiezingsprogramma's voor 2018-2022 heeft de werkgroep ook de geschiedenis van de afgelopen vier jaar onder de loep genomen. En daarbij is vooral gekeken naar:
- de in de gemeenteraad gevoerde debatten;
- de ingenomen standpunten;
- het beleid;
- eventuele acties.
Een en ander met betrekking tot:
- de Intensieve Veeteelt (met name het NGB);
- de zandverwerking (CVI);
- de mestvergisting/bewerking (RMS);
- lokale ondersteuning van het lokaal meten van fijnstof en andere uitstoot van stoffen die een negatief effect hebben op de gezondheid;
- de criteria die gehanteerd worden om de mate van uitstoot (risico) vast te stellen;
- en bovenal de standpunten ten aanzien van het motto van Behoud de Parel: "Gezondheid Eerst".

Aanpak van en uitgangspunten bij het onderzoek
De leden van de werkgroep hebben hun best gedaan om hulp te bieden bij het bepalen van uw keuze in het stemhokje op 21 maart. Na het lezen van de zes verkiezingsprogramma's van CDA, SP, Essentie, PvdA, D66/GL en VVD is de focus gericht op die punten waar Behoud de Parel nu al tien jaar voor strijdt. Kort samengevat: haar motto "Gezondheid Eerst".
Behoud de Parel richt zich als Grubbenvorster vereniging natuurlijk met name op het gevoerde en te voeren beleid met betrekking tot vestigingsplannen van bedrijven in Horst aan de Maas en met name rondom Grubbenvorst in relatie tot de gezondheid voor de inwoners.

In de praktijk blijkt Behoud de Parel vaak tegenover de uitbreidingsplannen te staan die in Horst aan de Maas gepland worden, zoals bijvoorbeeld de bio-industrie. Denk daarbij aan de grootste bedrijven in hun soort in Nederland als het gaat om de Intensieve Veehouderij. Het Nieuw Gemengd Bedrijf NGB) herbergt straks 35.000 varkens, 1,2 mljoen kippen, een slachterij, een composteerderij en een mestvergistingsinstallatie. Ook komt er de grootste mestverwerkingsfabriek (RMS) te staan met een verwerkingscapaciteit van 600.000 ton per jaar. En ten behoeve van de zandwinning is er de Centrale Zandverwerking (CVI) gepland, met een haven, een slibdepot en een zandverwerkingsinstallatie. In dat kader staat ook de handhaving onder druk. Behoud de Parel heeft al vaker aangetoond dat die handhaving (van milieuvergunningen) in Horst aan de Maas vooral uitgevoerd wordt ten gunste van de (grotere) bedrijven!

De vereniging is voor een beleid waarbij de focus gericht is op (volks)gezondheid. Dat betekent dat de uitstoot van fijnstof en ammoniak (veehouderij) en stikstofoxides (verkeer) terug gedrongen moet worden. Onder andere met een gedegen handhavingsbeleid met betrekking tot milieuvergunningen. En Behoud de Parel bepleit al jaren dat bij het vaststellen van de plafonds voor de uitstoot de normen van de Raad voor de Gezondheid en de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO) in acht worden genomen.
Daarbij dient de gemeente volgens Behoud de Parel gebruik te maken van de wetenchappelijke kennis van vandaag en vooral lokaal de luchtkwaliteit te meten. Meten is immers het begin van weten...

Algemene constateringen en conclusies

De Werkgroep constateert dat de de opbouw van de verkiezingsprogramma's van de verschillende aan de verkiezingen deelnemende partijen niet veel van elkaar verschillen. De programma's bestaan uit de algemene visie en doelstelling van de partij en de daar uit voortkomende uitgangspunten en actiepunten van de parrtij voor de komende vier jaren.

Wat ook opvalt: de onderwerpen die behandeld worden verschillen niet veel. Het gaat vooral over "zorg", "gezondheid", "economie", "veiligheid", "verkeer", "milieu" en "bestuur". Bij veel van die onderwerpen nemen de verschillende partijen - zo lijkt het bij lezing - vrijwel dezelfde standpunten in. Maar op enkele specifieke onderwerpen onderscheiden de partijen zich wel degelijk. En dan gaat het (toevallig?) vooral ook om onderwerpen waar Behoud de Parel zich nu al 10 jaar mee bezig houdt.

Het valt verder op - zo concluderen de onderzoekers - dat daar waar een specifieke partij een ander standpunt inneemt dan Behoud de Parel, burgers en omwonenden van Intensieve Veehouderijen, dat standpunt door die politieke partij nauwelijks of niet is uitgewerkt. Als kanttekening plaatsen de onderzoekers daar overigens bij dat
wat niet in het programma staat, of daar waar je tussen de regels door moet lezen, van even groot belang kan zijn voor een wijze keuze, en dan de standpunten die wel duidelijk gemeld worden..

In tegenstelling tot bijvoorbeeld de grotere steden heeft de werkgroep in geen enkel programma van de partijen in Horst aan de Maas een stellingname of voorstel gelezen met betrekking tot de oorzaak van de hoge fijnstof-emissies.
Zo wordt ook voorbij gegaan aan de uitstoot van bijvoorbeeld tweetakt motoren, brommers en met name scooters, die hoger is als die van een vrachtwagen. Ook wordt in geen enkel programma ingegaan op de gevolgen van houtstook voor de gezondheid van mensen in de directe omgeving.

Hoe ging het de afgelopen vier jaar in Horst aan de Maas?
Om te beoordelen wat de aan de verkiezingen deelnemende partijen de afgelopen vier jaren gedaan hebben, heeft de werkgroep gekeken naar wat daarover in de media is verschenen en wat er in de gemeenteraad aan de orde is gekomen.

1. Wat werd er verkondigd in de media?
In de afgelopen vier jaar hebben niet alle partijen zich uitgelaten over hun standpunten betreffende Intensieve Veeteelt en de mestverwerking in de plaatselijke media, zoals in Hallo Horst aan de Maas. Aan de hand van die uitlatingen in de media is de werkgroep tot een ranking gekomen, die er als volgt uit ziet:

SP en D66 gaven in hun artikelen in Hallo veelvuldig hun standpunten met  betrekking tot (bijvoorbeeld) de Intensieve Veehouderij weer en pleiten voor een dialoog met omwonenden bij plannen van uitbreiding van IV-bedrijven of  plannen voor nieuwbouw.

De andere partijenmaakten hun mening over deze onderwerpen niet of nauwelijks kenbaar.
 

Samengevat passeerden de volgende onderwerpen in de Hallo de revue:

• Uitlatingen over fijnstof emissies: SP en D66:
• Gezondheidsaspecten: D'66 en SP
• Intensieve Veeteelt: PvdA, SP
• Intensieve Veeteelt en mestverwerking: SP en D'66
• Kleefse dijk (“Varkens of toerisme?”): D'66 en SP
• Mestverwerking: SP​​​
• Lokaal meten (voortgangsrapportage station Hoogheide): SP

2. Wat kwam er aan de orde in de gemeenteraad en in de commissievergaderingen?
- Het NGB kwam een aantal malen aan de orde in de vergaderingen van de gemeenteraad. Een enkele keer moest er gestemd worden over het NGB of een aan het NGB gerelateerd onderwerp. Bij de laatste stemming met betrekking tot het NGB stemde de SP als enige fractie tegen. D'66 - dat voorheen steeds tegen voorstellen van B&W had gestemd als het om NGB-gerelateerde zaken ging - vond bij die laatste stemming dat tegenstemmen geen nut meer zou hebben en stemde toen toch nog vóór.
- In 2017 was er een raadsdebat naar aanleiding van het onderzoek van het RIVM naar de relatie tussen de Intensieve Veehouderijen en Gezondheid. SP en D66 namen naar aanleiding van het onderzoeksrapport duidelijk stelling: neem gezondheid mee in het beleid met betrekking tot de Intensieve Veehouderij en bij de vergunningverlening voor plannen van IV-bedrijven. Met name het CDA bagataliseerde het onderzoek van het RIVM, vooral op die punten, waar de gezondheidsrisico's voor omwonenden genoemd werden.
- Eind 2017 organiseerde Provinciale Staten een symposium over de uitstoot van fijn stof (door verkeer en Intensieve Veeteelt. Op dit symposium waren vertegenwoordigers van de SP en de PvdA uit Horst aan de Maas aanwezig.
- Op een discussieavond over de veehouderij in Deurne - naar aanleiding van de Tweede Kamerverkiezingen - werd de PvdA prominent vertegenwoordigd door staatssecretaris Van Dam, die een presentatie hield.
- Op 14 februari 2017 werd door SP en D66 een motie ingediend met betrekking tot Handhaving en Intensieve Veeteelt. De motie leidde er toe dat er in 2017 twee thema-bijeenkomsten georganiseerd werden, met als thema “economie en IV”. Een derde thema avond - uitgerekend over “gezondheid en IV' - is tot nu toe (maart 2017, red.) heeft (nog) niet plaatsgevonden. Dit ondanks herhaalde verzoeken van verschillende burgerinitiatieven in de gemeente, die zich bezig houden met gezondheid in relatie tot de Intensieve Veehouderij.
- In debatten over een nieuw Bestemmingsplan Buitengebied in mei 2017 wisten SP, Essentie, PvdA en D66 - voor het eerst (!) - de volksgezondheid in relatie tot IV op de kaart te zetten.

Aan de hand van die inbreng van de partijen in gemeenteraad en commissie-vergaderingen is de werkgroep tot een ranking gekomen, met op één de partij die in de afgelopen zittingstijd in haar stemgedrag het meest overeenkwam met de voorkeuren van ver. Behoud de Parel:

SP	D'66	PvdA	Essentie / VVD	CDA

3. Stemgedrag met betrekking tot voor Behoud de Parel belangrijke items
In de onderstaande tabel heeft de werkgroep weergegeven de standpunten van de partijen - zowel qua stemgedrag in de afgelopen jaren als in hun verkiezingsprogramma's - weergegeven.

2014-18 aantal zetels	9	7	6 met VVD	3	2
IV/NGB	ja	nee	ja	nee?	nee	ja
CVI	ja	nee	ja	?	nee	ja
RMS (mest)	ja?	nee	ja?	nee?	nee	ja?
emissie normen	EU	WHO	EU	?	WHO	EU
Gezondheid Eerst?	nee	ja	nee	nee?	ja	nee

De inhoud van de verkiezingsprogramma's 2018 - 2020
Graag bieden wij u de mogelijkheid om zéff de verkiezingsprogramma's te beoordelen. De werkgroep heeft de onderdelen van de programma's, waarin de onderwerpen met betrekking tot de Intensieve Veehouderij, de Zandverwerkingsinstallatie (CVI) en Greenpoort (m.n. RMS) in de programma's aan bod komen op een aparte pagina's weergegeven.
Een korte samenvatting van de programma's van deze punten worden hieronder weergegeven. Bij elke samenvatting vindt u een verwijzing naar het hele verkiezingsprogramma én een verwijzing naar het betreffende deel uit dat programma.
Het gaat hierbij - zoals eerder aangegeven - over onderwerpen als "gezondheid eerst", milieuhandhaving, Intensieve veehouderij in het algemeen en het NGB en de RMS in het bijzonder, de LOGs, zandwinning (CVI) en Greenpoort.

De samenvattingen staan op volgorde van het aantal bij de vorige verkiezingen (in 2014) behaalde zetels. Door op het logo van de partij te klikken, komt u op de website van die partij. Door op de titel van het partijprogramma te klikken, komt u uit bij het volledige programma van de desbetreffende partij. Door op de "verwijzing naar ..."  te klikken komt u op de door de werkgroep geselecteerde gedeelte van het partijprogramma terecht.

Partijprogramma 2018-2022: de 4 kernwaarden van CDA (PDF, 18 blz)

<verwijzing naar gedeelte van partijprogramma>

CDA: Voor Horst aan de Maas blijft de agro-economie het belangrijkste speerpunt. Het programma stelt dat het draagvlak voor intensieve veehouderij ondanks de gedaalde (ammoniak)emissies op maatschappelijke weerstand stuit. Het CDA kiest voor schaalvergroting met als voorwaarde dat een dialoog gevoerd met de omwonenden, waarmee dan voldoende draagvlak geschapen zou moeten worden. Innovatie en economisch belang staan hoog in het vaandel bij het CDA.

Partijprogramma 2018-2022: Voor elkaar (PDF, 20 blz)

<verwijzing naar gedeelte van partijprogramma>

Het verkiezingsprogramma van de SP bevat veel punten, voorstellen en actiepunten . Het is een vrij uitgebreid programma. De SP-fractie is trots op de agrarische familiebedrijven. De Intensieve veehouderij moet een halt toegeroepen worden. De agrarische sector mag geen negatieve invloed hebben op landschap en leefomgeving.
De WHO-normen voor de emissie van schadelijke stoffen als fijnstof moeten leidraad zijn voor het beleid van de gemeente.
De gemeente moet meewerken aan investeringen die  familiebedrijven moeten doen om aan de normen te voldoen. Er worden duidelijke grenzen gesteld aan nieuwe stallen en eventuele uitbreidingen. Een duidelijk actiepunt is het invoeren van een resultaatverplichting voor de ondernemers met nieuwe stallen of bij de uitbreiding van stallen. Voorwaarde daarbij is een goede dialoog met omwonenden.
De gemeente participeert actief bij de vorming van beleid of bij beleidswijzigingen van de provincie en de rijksoverheid. De SP is tegen mestvergisting en stelt dat de RMS-mestvergister er niet moet komen.

Partijprogramma 2018-2022: Investeren in mensen, investeren in toekomst (PDF, 24 blz)

<verwijzing naar gedeelte van partijprogramma>

In haar verkiezingsprogramma stelt Essentie volop ruimte te willen geven aan agro-business en toerisme. En versterking van de maakindustrie. In dat kader staat zij voor verdere ontwikkeling van Freshpark Venlo (Greenpoort).
Intensieve "landbouw" moet in een goede balans zijn met gezondheid, wat bereikbaar is door het instellen van gemeentelijke emissieplafonds (?) en mogelijk een geurverordening. Intensieve Veehouderij blijft onaangetast in het LOG gebied. Daarbuiten dient volgens Essentie een "nee-tenzij"-beleid gevoerd te worden met betrekking tot uitbreidingen en vestiging van nieuw IV-bedrijven.
De gemeente is volgens Essentie verantwoordelijk voor de naleving wetgeving en regels. Daarbij denkt de partij aan certificering in het vergunningstelsel.
Dichtgetimmerde vierjarenplannen zijn passé, als het aan Essentie ligt.

Partijprogramma 2018-2022: Iedereen telt mee (PDF, 18blz)

<verwijzing naar gedeelte van partijprogramma>

Duurzaamheid wordt door de PvdA omschreven als maatschappelijk verantwoord leven, met oog voor milieu en toekomst. Emissies moeten verminderd worden.
Geconstateerd wordt dat inwoners van Horst aan de Maas te veel last van geluid en stank ervaren. De regio moet de gezondste en groenste regio worden. Intensivering en industrialisatie hebben volgens de PvdA een te grote impact op de omgeving.
Intensieve veeteelt moet een omslag maken. Er zijn enkele bedrijven die bewijzen dat dit kan zonder de gezondheid en de leefomging in gevaar te brengen. Grootschalige mestverwerking past niet in onze omgeving.
De gemeente moet werken aan een passende handhaving en rapportages in een open dialoog met de inwoners. De initiatiefnemende ondernemer heeft de bewijslast voor een gezond eindresultaat. De gemeente ondersteunt initiatieven van burgers.
De parij ondersteunt het uitgangspunt van "lokaal meten is weten".

Partijprogramma 2018-2022: Duurzaam vooruit! (PDF, 28 blz)

<verwijzing naar gedeelte van partijprogramma>

Het programma van D66/Groenlinks gaat uitgebreid en gedetailleerd in op de agrarische sector. Het programma gaat in op verschillende aspecten met betrekking tot intensieve veeteelt, de slachtofferproblematiek voor individuele varkens-/kippenboeren, de schadelijke effecten van de IV op de gezondheid van omwonenden, de ingezette schaalvergroting en het beleid dat daaraan ten grondslag ligt en tenslotte de mestfraude.
De Intensieve Veeteelt is niet meer maatschappelijk verantwoord en wordt niet meer geaccepteerd. “Willen we meer varkens of meer toeristen?”.
Bagatalisering van de problematiek is volgens D66/GL niet meer verantwoord. Het programma haalt de aanbevelingen van de Gezondheidsraad (WHO-normering als doel en streven) aan. “Het huidige systeem is niet duurzaam en niet houdbaar”.
D66/GLpleit er voor om voorloper te blijven in de agrarische productie em agrariërs te ondersteunen in de transitie, toekomst gericht, duidelijke grenzen stellend, kiezend voor kwaliteit. D66/GL is geen fan van mestverwerking.

Partijprogramma 2018-2022: Gewoon doen (PDF, 27 blz)

<verwijzing naar gedeelte van partijprogramma>

De VVD heeft een mager programma, zeker waar het de IV betreft. De partij zet zich in voor "de gezondste regio", wat omschreven wordt als "gezonde inwoners en werknemers en financieel gezonde bedrijven".
Er wordt voorgesteld een uiterste startdatum vast te stellen, waarop de bouwstart van het CVI moet plaats vinden. De opbrengsten van het CVI moeten besteed worden in het gebied waarin het bedrijf actief is.
Ongewenste ontwikkelingen in de veehouderij moet worden voorkomen. Er is draagvlak nodig voor omwonende. Dat vraagt maatwerk.

Wilt u uitgebreider toetsen of u opvattingen overeen komen met de opvattingen van de partijen die in Horst aan de Maas aan de verkiezingen mee doen, dan kunt u gebruik maken van de StemWijzer.nl. Door middel van het beantwoorden van een twintigtal vragen en standpunten over veel meer onderwerpen dan door de werkgroep van Behoud de Parel zijn getoetst.
De werkgroep wél aan dat de praktijk van de laatste tien jaren leert dat een programma van een partij niet altijd overeenkomt met wat de gemeenteraadsleden met hun stemgedrag laten zien.