DE PEEL – De gezamenlijke bewoners- en milieugroepen uit de Brabantse en Limburgse Peel hebben een zienswijze ingediend bij staatssecretaris Sharon Dijksma (PvdA) over het wetsvoorstel ‘Dieraantallen en volksgezondheid’. De staatssecretaris had hiertoe opgeroepen via een zogeheten ‘internetconsultatie’. De Peelgroepen onderschrijven de noodzaak om verdere groei van de veestapel via wetgeving te voorkomen. Maar ze plaatsen daarbij de kanttekening dat het overlaten van regulering van de veestapel in de veedichte gebieden aan provincie en gemeenten niet werkt. Ze pleiten voor een integrale aanpak door de Rijksoverheid.

De Peelgroepen wijzen er op dat het bewaken van (risico’s voor) de volksgezondheid een primaire taak is van de Rijksoverheid. De praktische uitvoering (ruimtelijke ordening en handhaving) zou op basis van deze wet en regels gedelegeerd kunnen worden aan provincies en gemeenten en/of aan instanties die verantwoordelijk zijn voor de humane en/of veterinaire gezondheid.

Wil ontbreekt
In de zienswijze geven de Peelgroepen aan dat zij de afgelopen jaren veel gesprekken hebben gevoerd met provincie en gemeenten en zelfs concreet onderbouwde voorstellen hebben ingediend om de veestapel te beteugelen. Daar is tot op heden nooit iets mee gedaan. Zelfs de Brabantse Statenmotie ‘Stop geen vee erbij’ is nooit uitgevoerd. ‘We moeten helaas vaststellen dat de wil om de problemen serieus aan te pakken tot dusver ontbreekt bij de lagere overheden’, aldus de gezamenlijke Peelgroepen.

Daar komt bij dat de huidige dierencompartimentering bijdraagt aan verdere veeverdichting in de overbelaste veegebieden. Nederland is verdeeld in drie veegebieden. Binnen het zuidelijk veegebied, dat zich uitstrekt van West-Brabant tot Midden-Limburg, kunnen onbeperkt met dierproductierechten worden verschoven. Dit heeft in de Peelregio geleid tot een groei van de varkensstapel met 22 procent tussen 2003 en 2012. Het gevolg is dat de neerslag  van ammoniak op kwetsbare natuurgebieden daardoor nog steeds op een veel te hoog niveau ligt.

Peel = overbelast gebied
Een politiek discussiepunt is wat precies onder het begrip ‘overbelast gebied’ moet worden verstaan? De Peelgroepen noemen daar diverse criteria voor. Zo heeft de Peelregio de allerhoogste veedichtheid van Europa en staan de meeste varkens- en pluimveebedrijven te dicht bij elkaar. Dat vormt een risico voor het ontstaan van mutaties van onder andere influenza. Verder is het mestoverschot in de Peel opgelopen tot circa 70 procent ofwel 6 miljoen ton per jaar. Omgerekend is dat een colonne vrachtwagens van Den Haag naar Sevilla (Spanje) en weer terug. Het voornemen om dit mestoverschot ‘te verwerken’ in mestfabrieken stuit lokaal op steeds meer verzet.

Ook wordt gewezen op allerlei hiaten in bestaande wetgeving. Zo wordt bijvoorbeeld het uitrijden van mest op akkers en weilanden niet meegeteld als stankbron in de Wet Geurhinder en Veehouderij. Dat geldt eveneens voor mestfabrieken, nertsenfarms en melkveehouderijen. Uit onderzoek blijkt dat het aantal mensen dat hinder ondervindt van de intensieve veehouderij ruim boven de 3 procent ligt zoals afgesproken in het Nationaal Milieuplan. De Peelgroepen wijzen verder (opnieuw) op het risico van varkens- en pluimveebedrijven die op veel locaties te dicht bij elkaar staan. Volgens het RIVM en virologen neemt daardoor de kans op mutatie van het influenzavirus toe. Een ander aandachtspunt zijn de kosten van uitbraken van dierziekten: die worden grotendeels afgewenteld op de maatschappij.

Rol Rijksoverheid
De gezamenlijke bewoners- en milieugroepen in de Peel vinden dat het zo niet langer kan en spreken de Rijksoverheid aan op het hanteren van het voorzorgsbeginsel en een prominente rol van de landelijke politiek bij een integrale aanpak van de problemen. De ‘oplossing’ overlaten aan de (wereld)markt en lagere overheden zal in de praktijk niet werken en tot nog grotere problemen leiden.