Naar aanleiding van het besluit van het Limburgs Parlement - Provinciale Staten van Limburg - (zie ?q=node/506), om grote delen natuurgebied in Limburg (40%) op te offeren voor landbouwgebied (in het kader van de WAV) is Behoud de Parel met betrekking tot natuurgebieden nabij Grubbenvorst (Kaldenbroek) een procedure gestart bij de Raad van State, evenals de Milieufederatie Limburg. Daarmee proberen de twee organisaties te voorkomen dat de zogenaamde Ecologische Hoofdstructuur (EHS) gefragmenteert wordt als gevolg van haar ammoniakbeleid. Binnenkort doet de Raad van State uitspraak. Hopelijk draait de Raad van Staten het besluit van de provincie inzake zeer kwetsbare gebieden terug.

In verband met deze kwestie hieronder aandacht voor het natuurgebiedje nabij LOG Witveld.

Nabij het Landbouwontwikkelingsgebied (LOG) Witveld ligt een voormalige zandverstuiving in de Reulsberg. Met een prachtig ontwikkeld mosdek in wat heet een “Multifunctioneel bos”.

Deze foto is genomen nabij het Witveld, gemeente Horst aan de Maas. Het betreft een bosrand. Intensieve veehouderij zit noord-westelijk op ongeveer 1 km afstand. De amoniakemissie van deze bedrijven is ongeveer 40.000 kg ammoniak per jaar. De bosrand is overduidelijk verbraamd. Gaat men naar het oosten, de Houthuizerheide, dan neemt dit verbramen duidelijk af. Zeer kwetsbare paddestoelen komen dan weer voor. De vele zeer kwetsbare paddestoelen die nu nog voorkomen in deze bossen bieden middels hun mycelium een natuurlijke bescherming voor de aanwezige bomen. Als door een verdere toename van ammoniakdepositie, toegestaan door de ingetrokken bescherming (in het kader van de WAV), deze zeer kwetsbare paddestoelen definitief verdwijnen, kan een scenario geschetst worden, dat op het eerste oog gelijkluidend is aan dat van jaren geleden als gevolg van zure regen. Echter, waar zure regen een directe killer bleek te zijn, is ammoniakdepositie een ware sloper! Een sloper waarvan de gevolgen nog niet bekend zijn. Een ding is wel bekend: alle stikstofminnende zaden kiemen direct. Alle bacteriën en schimmels in de bodem die een bescherming bieden aan zeer kwetsbare soorten verdwijnen, doordat bacteriën en schimmels die stikstof minnen de overhand krijgen. In de bodem treedt de zelfde kaalslag op als bovengronds.

Bovenstaande foto is genomen in het zuidelijk deel van de Reulsberg, gemeente Horst aan de Maas. De invloed van ammoniak neemt overduidelijk af. Het is een mooi open naaldbos met een ondergroei van grassen en mossen. Her en der staat nog het Kussentjesmos! In dit gebied kwamen we het Borstelgras tegen, een soort die op de zogenaamde Rode Lijst staat en dus beschermd moet worden. In de herfst zullen ongetwijfeld meer soorten te vinden zijn (onder andere paddestoelen), die op de Rode Lijst staan.

Bovenstaande foto is ook genomen in het zuidelijk deel van de Reulsberg. Op deze voormalige zandverstuiving wordt een prachtig dek van mos aangetroffen. Verbraming is niet waar te nemen! Dit is een biotoop met bijzondere natuurwaarden. De foto's zijn genomen in april. De tijd dat er weinig paddestoelen te vinden zijn.

Onderstaande foto is ook genomen in het zuidelijk deel van de Reulsberg. Het betreft hier een gedeelte met ondergroei van Bosbes. Ook dit gedeelte is open en er komen weinig bramen en grassen voor. Met een blijvende bescherming dmv de status “zeer kwetsbaar” blijven dit soort stukjes “natuurwaarden” behouden.

Dertig jaar geleden was de Reulsberg nog een zeer mooi gebied met kleine zandverstuivingen, stukken Heide, schraallandjes, enzovoorts. Destijds stonden hier in de herfst veel paddestoelen. De natuurwaarden zijn in dit gebied dramatisch afgenomen door de depositie van ammoniak. Een blijvende bescherming van dit soort gebieden is dringend gewenst!

Uit de foto’s blijkt dat er nog voldoende goed naald- en loofbos (multifunctionele bossen) te vinden zijn in Limburg. De foto’s zijn genomen in een gebied met een zeer hoge depositie van ammoniak! Het verwoestende effect van ammoniak is het beste waar te nemen aan de randen van deze bossen in de nabijheid van intensieve veehouderijen: grassen, bramen en andere ondergroei.

Het is verbijsterend dat de provincie Limburg voorstelt deze gebieden (10.000 hectare!) niet langer de status “zeer kwetsbaar” te verlenen. Het betreft hierbij ook nog overwegend gebieden in de Ecologische Hoofdstructuur (EHS), gebieden waar jaren van inspanningen aan vooraf zijn gegaan door tal van instanties, om natuurwaarden te beschermen of te herstellen.

Het gebiedje wordt behandeld in de bijlage van het Handboek Natuurdoeltypen 2007. De auteurs van dit kennisdocument zijn zeer stellig in hun mening: “De kritische deposities voor multifunctionele afgeleiden van de natuurdoeltypen (hoofdgroep 4) zijn identiek aan die van de natuurdoeltypen waar ze van afgeleid zijn”. (3.64, bos van arme zandgronden, blz 679, Handboek).

Juist een goede wettelijke bescherming van dit soort gebieden is van groot belang voor ons nageslacht. Het is niet voor niets dat Europese regelgeving hier steeds meer nadruk op legt. Het is dan ook een morele verplichting om ons leefmilieu te beschermen. Als de provincie Limburg besluit om deze gebieden niet langer de status “zeer kwetsbaar” te geven, betekent dat op termijn het verlies van dit soort gebieden... Vandaar het dringende verzoek aan de bestuurders van de provincie: behoudt voor de “Multifunctionele bossen” de status van “zeer kwetsbaar”!