Van onze verslaggevers Peter de Graaf, Ron Meerhof

RIJSWIJK - De snel groeiende groep arbeidsmigranten uit landen als Polen, Roemenië en Bulgarije moet óók inburgeren. Dat vindt een meerderheid in de Tweede Kamer. Volgens de Europese regels hoeven EU-ingezetenen niet in te burgeren, maar de partijen maken zich zorgen over problemen bij de integratie en zinnen op manieren om die regels te omzeilen.

Een nieuwe studie van de gezamenlijke Europese immigratiediensten constateert dat de stroom arbeidsmigranten uit de nieuwe EU-lidstaten nu al veel belangrijker is dan de groep migranten van buiten de Europese Unie. De nog maar recent ingevoerde Wet Inburgering richt zich echter uitsluitend op die laatste groep.

Onlogisch en onwenselijk, oordeelt de Tweede Kamer. ‘Voor de wet moet een moderne Turk uit Istanbul wél inburgeren en iemand van het Bulgaarse platteland níet’, zegt VVD-Kamerlid Zijlstra. ‘Terwijl voor die laatste de kloof met de Nederlandse samenleving veel groter is.’

De meeste partijen waarschuwden al eerder voor integratieproblemen bij het wegvallen van de grenzen; er moet niet wéér een grote groep nieuwelingen die de taal niet spreekt, en ongecontroleerd achterstandswijken en zwaarbelaste scholen in stromen.

De situatie lijkt nijpender nu de migratiestromen sneller groeien dan voorzien. Is Europa op drift? ‘Dat kun je wel zeggen’, aldus directeur Veld van de Immigratie en Naturalisatiedienst IND.

De PVV en de SP zijn het hardst in hun oordelen. ‘We zijn met open ogen nieuwe getto’s aan het maken. De instroom van arbeidsmigranten uit Oost-Europa is een enorm probleem dat totaal wordt onderschat’, zegt Kamerlid Ulenbelt van de SP. PVV’er Fritsma sluit liefst de grenzen alsnog.

Ook de coalitiepartijen zien problemen en zoeken naar lapmiddelen. Kamerlid Dijsselbloem van de PvdA pleit voor onder meer een verbrede leerplicht, waarbij niet alleen een kind met een taalachterstand maar ook de ouders op taalcursus moeten. ‘Dat kán binnen de Europese regels’, aldus Dijsselbloem. ‘Maar er moet wel wetgeving voor komen. We hobbelen weer achter de oplossingen aan. We moeten haast maken.’

CDA-Kamerlid Van Toorenburg broedt, net als Dijsselbloem, op invoering van een verplichte inburgeringscursus zodra bijvoorbeeld een uitkering wordt aangevraagd. Want op zo’n moment mag een land wél eisen stellen, óók aan EU-ingezetenen.

Polen kunnen sinds mei dit jaar ongehinderd aan het werk in Nederland. Voor Bulgaren en Roemenen vallen de laatste beperkingen in 2012 weg. Het kabinet heeft al gezegd geen gebruik te zullen maken van een mogelijkheid om de grenzen voor deze groep daarna nog eens twee jaar dicht te houden.