U bent hier
In opdracht van de Gemeente Horst aan de Maas heeft de AnteaGroup een “Milieubeoordeling” opgesteld. Het Milieubeoordelingsrapport is in feite een literatuurstudie naar de verschillende Milieu Effect Rapportages die indertijd per locatie opgesteld zijn, bij de vestigingsplannen van de diverse bedrijven. Een samenbundeling van deze rapportages dus. Het gaat daarbij om de verwachtte milieueffecten van de gebiedsontwikkelingen Klavertje 4 (waar het gebied rond Grubbenvorst onderdeel van uit maakt), Landbouwontwikkelingsgebied (LOG) Witveldweg en Centrale Zandverwerkingsinstallatie (CVI) Raaieinde 2022-2030 in de (aanliggende) kernen in de gemeente Horst aan de Maas (met name Lottum, Melderslo, Horst en Grubbenvorst).
Vereniging Behoud de Parel heeft veel bedenkingen bij de inhoud van het rapport. De vereniging heeft er moeite mee dat er feitelijk sprake is van voortzetting van het ingeslagen pad. Terwijl duidelijk aangetoond is dat de toename in geluidshinder en de toename van emissies door vrachtverkeer en intensieve veeteelt de gezondheid van de inwoners van Horst aan de Maas ontoelaatbaar benadelen. Reden voor de vereniging haar zienswijze op het rapport aan de gemeente Horst aan de Maas in te dienen.
De zienswijze van Behoud de Parel geeft niet alleen de tekortkomingen aan in het rapport, maar ook welke alternatieven er zijn. In ieder geval pleit Behoud de Parel er voor de nu nog bestaande (wettelijke) ruimte niet vol te plannen tot de grens van achterhaalde wettelijke normen, maar de gemaakte afspraken te handhaven en de uitstoot van emissies (door verkeer en intensieve veehouderij) af te bouwen. Horst aan de Maas zit helaas in een gebied waar de vervuilende emissies al hoog zijn in Nederland. “Maak de fout die in de plannen van 2008 geslopen zijn, niet erger. Bouw ze af”, concludeert Behoud de Parel.
Wat zijn de milieuproblemen?
In principe zijn de belangrijkste milieuproblemen geluidsoverlast, uitlaatgassen (met name diesel), fijnstof en micro-organismen (vanuit de intensieve veehouderij). Wat betreft geluidsoverlast en uitlaatgassen wordt gesteld dat de ontwikkelingen Klavertje 4, LOG en CVI meer vrachtverkeer veroorzaken. Behalve de geluidstoename is met name ook de toename van de uitstoot van roet een groot probleem. Roet is vele malen ongezonder als fijnstof en als de ultra fijnstof (die nog ongezonder is dan “normale” fijnstof. Voor roetuitstoot is (nog) geen grens bepaald. Behoud de Parel vraagt zich af of het feit dat die grens nog niet bepaald is, de reden is dat in het rapport niet gesproken wordt over de problematiek van het roet. “Sluiten we de ogen voor het feit dat de laatste jaren op de A73 er zo wie zo al meer vrachtverkeer te zien is?” legt Behoud de Parel de gemeente voor in haar zienswijze.
De intensieve veeteelt in LOG Witveldweg stoot een extra emissie van fijnstof uit. Voor fijnstof zijn grenzen vastgesteld. Maar deze grenzen zijn – volgens de EU en de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) - achterhaald. De noodzaak om tot een grote verlaging van de normen te komen, is wetenschappelijk goed onderbouwd. Nederland blijft echter de oude normen aanhouden, omdat landelijk gezien de maatregelen een te geringe verbetering te zien zouden geven. Op de achtergrond spelen daar economische belangen een rol bij. Doelstellingen worden niet gehaald en daarom heeft Nederland bij “Brussel” uitstel gevraagd en gekregen.
Volgens Behoud de Parel blijft het dan echter toch raar dat lokaal vestigingsplannen toegestaan worden. Daarbij beroept men zich staan op milieueisen die op achterhaalde normen gestoeld zijn, Niet de reële gezondheid van burgers is het uitgangspunt, maar de “wettelijke normen”. Dat is te meer raar, als uit regionale fijnstofmetingen blijkt dat juist in de regio Horst aan de Maas de fijnstofemissies toch al hoger liggen dan de gehanteerde modelberekeningen in de MER (milieueffectrapportages). Eigenlijk zou maar één conclusie getrokken kunnen worden volgens Behoud de Parel: Het “vol zetten” van de regio met bedrijven die de hoeveel emissie alleen maar doen toenemen, kan gewoon niet!
Handhaving
In Horst aan de Maas houden bedrijven zich niet altijd aan de regels en in dat geval dient de gemeentelijke overheid handhavend op te treden. De gemeente Horst aan de Maas doet dat echter niet altijd. Reden waarom Behoud de Parel vaker naar de rechter is gestapt om de gemeente handhavend te laten optreden tegen de uitstoot van enkele bedrijven, die zich niet aan de regels houden.
De uitstoot van bijvoorbeeld ammoniak en fijn stof kan tegen gehouden worden door luchtwassers. Maar uit recente rapportages is nu gebleken dat maar 15% van die luchtwasinstallaties van intensieve veehouderijen naar behoren werken. Een zelfde vergelijkbaar probleem speelt zich af bij de afvoer van afvalwater. Ook hier houden bedrijven zich niet altijd aan de regels met betrekking tot afvalwater. Meerdere malen - de laatste noodkreet is van oktober 2015 - dringen de waterschappen aan op maatregelen. Verder blijkt dat de wetgeving die de mestverwerking regelt, te veel hiaten vertoont en dat bij uitstek de zandgrond – waar we in Noord-Limburg vooral mee te maken hebben - maar al te graag de resistente bacteriën opneemt, met alle gevolgen van dien voor de uitspoeling naar het grondwater Samenvattend: in de praktijk is de uitstoot van voor het milieu (en de gezondheid van mensen) schadelijke stoffen – mede door toedoen van de gemeente zelf - veel hoger dan de theorie van wetgeving, vergunningenstelsel en modelberekeningen doen geloven. Volgens Behoud de Parel moet dat er toe leiden dat deze constateringen – ten gunste van de gezondheid van de burgers van Horst aan de Maas – in de beleidsplannen aan de orde komen en vertaald worden in concrete maatregelen.
Helaas zit Grubbenvorst nu gevangen tussen de drie ontwikkelingsgebieden Klavertje 4, LOG Witveldweg en CVI Raaieinde. De hierboven omschreven nadelige ontwikkelingen in deze gebieden zijn niet alleen negatief voor de direct omwonenden, maar ook voor de inwoners van de omliggende kernen. De catastrofe met de Q-koorts bewees het: het effect gaat verder dan de theoretische 300 meter om de bron heen. Voor Behoud de Parel is duidelijk dat voor Grubbenvorst de luchtkwaliteit nu al aan de grens zit van wat vanuit gezondheidsoptiek acceptabel is. Er kan niets meer bij, er moet wat van af. En daar moet de gemeente volgens Behoud de Parel beleid voor ontwikkelen.
Helaas ligt Horst aan de Maas nu net in een stukje van Nederland waar de luchtkwaliteit en de emissies ten opzichte van het zuiden en het noorden te wensen over laat. En dat is nadelig voor de volksgezondheid. Juist in die situatie, zo stelt Behoud de Parel in haar zienswijze, moet de gemeente in haar beleidsplan voor 2022-2030 rekening houden met de praktijk van vandaag en niet met de theorie die – is wetenschappelijk bewezen - de toets van kritiek en onderbouwing niet kan weerstaan.
Het volledige Milieubeoordelingsrapport en de Behoud de Parel zienswijze:
