In een brief (zie bijlage) aan de Tweede Kamer van 7 juli 2023 kondigt Staatssecretaris Heijnen aan dat er gewerkt zal worden aan het herstellen van de balans tussen economische en milieubelangen met betrekking tot geurhinder en veehouderijen in Nederland. De staatssecretaris, samen met de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), presenteert de uitgangspunten voor de aanpassing van de regelgeving om zowel nieuwe situaties met onaanvaardbare geurbelasting te voorkomen als de bestaande overlast te verminderen.

De balans moet volgens de staatssecretaris worden hersteld door een brede en toekomstbestendige afweging te maken met respect voor alle betrokken belangen, waaronder omwonenden en veehouders. Daarbij wordt de door Behoud de Parel al jaren bestreden “50%-regeling” afgeschaft. Die 50%-regeling maakt het voor bestaande veehouderijen mogelijk in een met geur overbelaste situatie tóch verder te groeien in dieraantallen. De 50%-regeling kan alleen succes hebben indien de prestaties van de geurreducerende maatregelen en technieken optimaal zijn. In de praktijk is gebleken dat dat niet of nauwelijks het geval is. Dat was de reden dat Behoud de Parel zich - samen met belangenorganisatie Max5Oudeur - verzette tegen die regeling.

De evaluaties van de bestaande geurregelgeving hebben enkele kritische punten aan het licht gebracht, zoals de hoogte en onderbouwing van de normen en de prestaties van technische maatregelen om geurhinder te verminderen. De rechtbank Den Haag heeft geoordeeld dat de bescherming tegen geurhinder, geboden door de Wet geurhinder en veehouderij, tekortschiet ten opzichte van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).

De voorgestelde uitgangspunten voor aanpassing van de regelgeving zijn als volgt:

1. Aanscherping normen: De normen voor geuruitstoot van veehouderijen zullen worden aangescherpt, inclusief de standaardwaarden en grenswaarden. Gemeenten kunnen gemotiveerd afwijken van de standaardwaarden tot de bovengrens van de grenswaarden. Bij deze aanscherping wordt ook rekening gehouden met de uitspraak van de rechtbank Den Haag.
2. Geurnormen voor alle situaties: Voor zowel wijziging als nieuwbouw van veehouderijen zullen geurnormen gaan gelden, waardoor alle bedrijven, inclusief bestaande situaties, aan deze normen moeten voldoen.
3. Eerder beneden de grenswaarden: Er wordt onderzocht welke mogelijkheden er zijn om bestaande overlastsituaties eerder aan ten minste de hoogste grenswaarde te laten voldoen. Hiervoor kunnen maatregelen, zoals technische of managementmaatregelen, worden genomen. Tevens wordt gekeken naar de financiële consequenties hiervan.

De staatssecretaris benadrukt dat de aanpak van geurhinder verder gaat dan alleen de wijziging van regelgeving. Er wordt ook ingezet op innovatie en verduurzaming van stallen, stimulering van onderzoek, verbetering van kennis over luchtwassers en het verminderen van geurhinder als onderdeel van opgaven in het landelijk gebied.

De betrokken partijen, waaronder gemeenten, provincies en de veehouderijsector, zullen betrokken worden bij de verdere ontwikkeling en uitvoering van de plannen om geurhinder in Nederland aan te pakken.